نقش انرژی‌های تجدیدپذیر در اشتغال‌زایی در سال ۹۷/ فرصت‌های پنهان اشتغال در حوزه صنایع خورشیدی

میزان تابش انرژی خورشیدی در ایران بین 1800 تا 5000 کیلووات ساعت بر متر مربع در سال تخمین زده شده است. این وضعیت جغرافیایی کشور، به طور متوسط قابلیت تولید 2000 کیلووات ساعت بر متر مربع در سال را ایجاد می کند که این مقدار انرژی معادل 6 میلیون بشکه نفت در روز است.

در این بین با توجه به اینکه کشور ما تقریباً دارای 300 روز آفتابی بوده و از نظر مقدار دریافت این انرژی، در ردیف بهترین کشورها به حساب می‌آید، بنابراین استفاده از انرژی خورشیدی نه تنها ضروری است، بلکه در آینده اجتناب‌ناپذیر است.

فرصت‌های اشتغال درصورت توسعه صنعت انرژی خورشیدی

بر این اساس به عقیده کارشناسان این حوزه، درصورت توسعه صنایع مرتبط با انرژی خورشیدی به عنوان یک انرژی جایگزین، این صنایع می‌توانند در آینده فرصت‌های اشتغال بسیاری را در کشور فراهم کنند.

در همین راستا عضو هیئت مدیره انجمن صنایع انرژی‌های تجدیدپذیر ایران ضمن تایید این موضوع معتقد است: با توجه به وضعیت کنونی کشور در زمینه تامین منابع انرژی و قابلیت این انرژی در رفع بحران‌های موجود در آینده، کاربرد تجهیزات خورشیدی مسلما رونق بسیاری به بحث اشتغال در کشور با تمرکز بر این حوزه خواهد داشت.

داود فدایی در گفت‌وگو با «صما» با اشاره به فرصت‌های پنهان اشتغال در حوزه صنایع خورشیدی تصریح کرد: مشکلات زیست محیطی، مشکل تامین برق از منابع موجود، بحران کم‌آبی و تامین منابع گازی جهت گرمایش، ازجمله عمده ترین فرصت‌های پنهان اشتغال در حوزه صنایع خورشیدی در سال‌های آتی خواهد بود.

فرصت های اشتغال در تامین انرژی مصارف خانگی

وی در ادامه با اشاره به فرصت‌های اشتغال از طریق انرژی خورشیدی در جهت تامین انرژی مصارف خانگی و کاهش آلودگی زیست محیطی اظهار داشت: هر ساله، مصرف انرژی‌های فسیلی در کشور جهت تولید برق و مصارف گرمایشی افزایش می یابد. به ویژه بخش خانگی و تجاری که با سهم حدود 39 درصد از مصرف انرژی کشور، بيشترين مصرف را به خود اختصاص داده است.

این کارشناس انرژی‌های تجدیدپذیر با تاکید بر اینکه ادامه روند افزایشی مصرف منابع کنونی انرژی در کشور، در آينده ای نه چندان دورکشور را با بحران شديدی روبه‌رو خواهند ساخت، بیان کرد: لذا توجه به انرژی‌های جایگزین به ویژه با توجه به سیاست‌های کنونی کشور در این خصوص و لزوم بهینه‌سازی مصرف، بازار مناسبی را در این زمینه برای تجهیزات خورشیدی در کشور ایجاد خواهد شد.

وی همچنین ادامه داد: از سوی دیگر بحران آلودگی زیست‌محیطی از مهمترین مسائلی است که به طور حتم در آینده توجه مسئولان به برنامه‌ریزی در جهت کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی را به خود مشغول خواهد ساخت. این امر موجب می‌شود که علاوه بر فرصت‌های اشتغالی که در زمینه تحقیق و توسعه و تولید محصول در این حوزه در سطوح کارشناسی و بازار این محصولات ایجاد می شود، زمینه ایجاد اشتغال برای تکنسین‌های این حوزه نیز ایجاد ‌شود.

فدایی با اشاره به آمار اشتغال در حوزه انرژی خورشیدی بیان کرد: طبق آمار موجود، به ازای هر مگاوات برق خورشیدی نصب شده در جهان در سال گذشته میلادی، حدود 20 شغل در قالب تولیدکننده و 13 نصاب ایجاد شده است. علاوه بر آن، به ازای هر شغل ایجاد شده توسط صنعت برق خورشیدی، بین 8.8-1.2 شغل در سایر بخش‌های اقتصادی ایجاد شده است.

فرصت های اشتغال برای تامین آب شیرین

به گزارش «صما»، معضل کمبود آب قابل شرب نیز ازجمله دیگر مسائلی است که بسیاری از کشورهای جهان و ازجمله ایران با آن دست به گریبان هستند. طبق آمار موجود، سرانه آب قابل دسترس در کشور حدود 1800 متر مکعب در سال برای هر فرد است که بر اساس پیش‌بینی‌ها در سال 1400 این میزان به 1000 متر مکعب کاهش خواهد یافت.

فدایی با بیان اینکه طبق استانداردهای جهانی این رقم یک وضعیت بحرانی به حساب می آید، اظهار داشت: این امر در حالی است که بسیاری از نواحی کشور به ویژه مناطق جنوبی کشور با سرانه آب 1000 متر مکعب در سال، هم اکنون نیز در وضعیت بحرانی قرار دارند.

وی با اشاره به چالش‌های مدیریت منابع آب در کشور ادامه داد: از سوی دیگر توزیع غیریکنواخت آب در طول زمان و مکان، وجود بیشترین تقاضای آب در زمان وقوع کمترین بارندگی، عدم توازن بین عرضه و تقاضای آب و مخصوصا افزایش تقاضای آب و محدودیت منابع آبی و در بعضی مکان‌ها کاهش آن با تنزل کیفیت آب سفره‌های زیرزمینی به دلیل برداشت بیش از حد مجاز، پیشروی آب‌های شور، دفع غیرصحیح فاضلاب‌های خانگی و پساب‌های صنعتی، بالا بودن هزینه‌های تامین آب جدید با رقابت شدید بین گروه‌های مصرف‌کننده آب به دلیل کم بودن منابع آبی، استفاده ناکارآمد از آب، اتلاف زیاد آب در بخش کشاورزی و مکانیزم قیمت‌گذاری ناکارآمد آب، مدیریت منابع آب کشور را پیچیده کرده است.

رییس سابق انجمن صنایع انرژی‌های تجدیدپذیر ایران همچنین تاکید کرد: با وجود این مشکلات، یکی از اهداف بلندمدت مدیریت راهبردی آب کشور، برقرار کردن تعادل بین تقاضای آب و منابع آب موجود با کمترین هزینه ممکن است.

به گفته این کارشناس انرژی، برای پاسخگویی به نیاز روزافزون تقاضای آب در کشور، در نظر گرفتن راهبردهای صرفه‌جویی آب و شیرین کردن آب‎های شور ازجمله راهکارهایی است که نقش مهمی در مدیریت بهینه آب دارد. در این بین و به منظور کاهش هزینه‌های فرآیند شیرین‌سازی آب، باید از فرآیندهایی استفاده کرد که از پتانسیل‌ها و منابع موجود در استان‌های مختلف حداکثر استفاده را ببریم.

فدایی با بیان اینکه استفاده از پتانسیل انرژی خورشیدی در جهت رفع و کاهش اثرات کم‌آبی در کشور و تامین آب شرب از منابع آب شور موجود در مناطق مختلف، می‌تواند بازار مناسبی به ویژه در مناطق جنوبی کشور به دنبال داشته باشد، بیان کرد: وجود این بازار فرصت اشتغال در حوزه تحقیق و توسعه، تولید و فروش آب شیرین کن‌های خورشیدی در مقیاس بزرگ جهت شیرین کردن آب دریا با هزینه قابل رقابت با آب شیرین کن‌های معمولی و حتی آب شیرین‌کن‌های پرتابل خورشیدی جهت تامین آب افراد به صورت محلی را فراهم می‌آورد.

وی خاطرنشان کرد: ضمن اینکه فرصت‌های اشتغال موجود در بخش انرژی خورشیدی با هدف مدیریت منابع آب کشاورزی نیز زیاد است.

توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر با محوریت توسعه پایدار

همچنین مدیر دفتر انرژی باد و امواج سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق ایران (ساتبا) در پاسخ به اینکه نقش انرژی‌های نو در ایجاد اشتغال به ویژه برای مهندسان چیست و از این طریق چقدر می‌توان در سال 97 اقدام به ایجاد اشتغال کرد، گفت: اصولا می‌توان پیش‌بینی کرد که توسعه فناوری‌های نوین و بالاخص انرژی‌های تجدیدپذیر با محوریت توسعه پایدار، تعداد زیادی مشاغل جدید در بسیاری از بخش‌ها ایجاد خواهد کرد و حتی در برخی موارد، با توجه به ماهیت جدید خود می‌تواند بیش از فناوری‌های مبتنی بر انرژی‌های فسیلی باعث اشتغال‌زایی شود.

محمد ساتکین در گفت‌وگو با «صما» با بیان اینکه اشتغال‌زایی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر را می‌توان از دو جنبه اشتغال مستقیم و اشنغال غیرمستقیم بررسی کرد، ادامه داد: منظور از اشتغال مستقیم یعنی مشاغل مربوط به فعالیت محوری، مانند تولید، ساخت، ساخت و ساز، توسعه، نصب، و بهره‌برداری و تعمیر و نگهداری.

وی افزود: از طرفی اشتغال غیرمستقیم یعنی مشاغل در سطح ثانویه به عرضه و حمایت از صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر، مانند مواد خام، تولید پره‌های توربین بادی و یا پانل های فتوولتائیک، همچنین بازاریابی و فروش و فعالیت شرکت‌های مشاوره و دانش بنیان.

اشتغال غیرمستقیم در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر بالاتر است

ساتکین با تاکید بر اینکه میزان اشتغال غیرمستقیم در مقایسه با اشتغال مستقیم، با افزایش استفاده از ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر افزایش خواهد یافت، همچنین پیش‌بینی کرد: اشتغال مهندسان در بخش تجدیدپذیرها به صورت غیرمستقیم در مرحله نصب و اجرای نیروگاه‌های تجدیدپذیر، بیش از اشتغال مستقیم آنها خواهد بود.

وی با بیان اینکه این قاعده در مرحله ساخت و تولید تجهیزات برعکس است، با ارائه مثالی تشریح کرد: به عنوان یک مثال موردی، ظرفیت احداث نیروگاه‌های بادی در ایران به صورت اقتصادی حدود ۱۲ هزار تا ۱۵هزار مگاوات است که این ظرفیت بزرگ، توان اشتغال‌زایی این فناوری را نشان می‌دهد و از طرفی پیش‌بینی می‌شود که ظرفیت نصب نیروگاه‌های خورشیدی حتی کمی بیش از این باشد. لذا چشم‌انداز اشتغال‌زایی فناوری‌های مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر بسیار قابل توجه خواهد بود.

ساتکین خاطرنشان کرد: این روند در سال ۹۷ با توجه به سیاست‌های تشویقی دولت در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر، تمایل سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به احداث نیروگاه‌های بالاخص خورشیدی و بادی، سرعت خواهد گرفت و به زودی مهندسان متخصص و جوان زیادی در این حوزه سکان هدایت صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر را به دست می‌گیرند.