نقاط کور اجرای مبحث 19 مقررات ملی ساختمان

در سال‌های اخیر چالش انرژی به یک مبحث مهم در جهان تبدیل شده و مدیریت انرژی، یکی از شاخص‌های کارآمدی دولت‌ها در جهان به شمار می‌آید.

با توجه به اینکه منابع انرژی فسیلی در تمام دنیا محدود و گران بوده و از سوی دیگر به دلیل اینکه ما وظیفه داریم این منابع انرژی را از نسلی به نسل دیگر هدایت کنیم، باید در مصرف آن صرفه جویی کنیم. چرا که صرفنظر از محدودیت و گرانی منابع فسیلی، تغییر اقلیم و آلودگی زیست محیطی، کاهش مصرف انرژی های فسیلی را به یک الزام بسیار مهم تبدیل کرده است.

به گزارش «صما» در این راستا علیرغم اینکه قوانین و ضوابط متعددی برای بهینه‌سازی و کاهش مصرف انرژی در ساختمان ها پیش بینی و تصویب شده است؛ اما همچنان موانع زیادی در مسیر اجرای این قوانین وجود دارد.

موانع اجرای مبحث 19

یکی از این قوانین و مقررات، مبحث 19 مقررات ملی ساختمان است که با هدف بهینه سازی مصرف انرژی و به عنوان یک حداقل در ساخت و سازها مورد تاکید قرار گرفته است، اما از آنجایی که اجباری برای اجرای این مبحث وجود ندارد؛ هنوز رعایت این مبحث در ساخت‌وسازهای کشور با اکراه و به صورت ناقص انجام می‌گیرد.

به طوری که هنوز نظارت دقیقی بر اجرای الزامات مبحث 19 صورت نمی گیرد و این ضعف در اجرای مبحث 19 به قدری مشهود است که در حال حاضر اگر صدور پایان کار ساختمان ها منوط به اجرای مبحث 19 باشد، بسیاری از ساختمان‌ها پایان کار دریافت نمی کنند.

صاحب نظران با انتقاد از این روند معتقدند: همانطور که در حال حاضر صدور پایان کار منوط به اجرای نمای ساختمان و یا استانداردهای دیگر شده است؛ باید قانون محکمی از سوی شهرداری‌ها وجود داشته باشد که صدور پایان کار را منوط به اجرای مبحث 19 مقررات ملی و توجه به بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان بکند تا مردم و سازندگان هم به این سمت حرکت کنند.

در چنین شرایطی، بدیهی است که اطلاعات صحیحی از مبحث 19 در چک لیست‌ها ارائه نمی‌شود و اطلاعات مندرج در شناسنامه فنی و ملکی ساختمان نیز شامل اطلاعات صوری است.

نهادهای متولی اجرای مبحث 19

به گزارش «صما» عوامل متعدد و نهادهای مختلفی در اجرایی نشدن مبحث 19 دخیل هستند. هرچند در یک سو شهرداری‌ها در مرحله صدور پایان کار، اجرای مبحث 19 را جدی نگرفته‌اند تا به این ترتیب مالکان، سازندگان، کارفرمایان و مهندسان در این زمینه سختگیری بیشتری داشته باشند.

اما در کنار شهرداری‌ها، نهادهای دیگر نیز مسئولیت‌هایی را برعهده دارند. به طوری که دولت باید یارانه انرژی برای ساختمان‌ها اختصاص دهد. به این معنا که برای سازندگانی که مبحث19 مقررات ملی را در ساخت و سازهای خود رعایت می‌کنند، مشوق‌هایی را فراهم کند که از شرایط اقتصادی بهتری نسبت به سازندگانی برخوردار باشند که این مقررات را رعایت نمی‌کنند.

در کنار آن سازمان‌های نظام مهندسی نیز وظیفه کنترل و نظارت بر حسن انجام خدمات مهندسی را دارند و مهندسان ناظر، مجری، سازندگان و مردم باید در این خصوص به خوبی ایفای نقش کنند.

ضرورت ارتقای محتوای مبحث 19

‌در همین حال یکی از انتقاداتی که مسئولان نظام مهندسی به مبحث 19 مقررات ملی وارد می کنند این است که متن مبحث 19 نیاز به تکمیل و ارتقای محتوا دارد و الزامات مبحث 19 باید با تشریح جزئیات و شیوه‌نامه‌های دقیق‌تر در اختیار مهندسان و کارفرمایان قرار بگیرد و این مسئله از ضرورت‌های امروز جامعه معماری و مهندسی کشور است.

در این راستا با توجه به اینکه اخیرا ویرایش جدید مبحث 19 مقررات ملی ساختمان از سوی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی برای نظرخواهی از متخصصان حوزه انرژی منتشر شده است، به نظر می‌رسد فرصت خوبی باشد که منتقدان مبحث 19، نظرات و پیشنهادات خود را درباره این مبحث ارائه کنند.

غیبت مجریان ذی‌صلاح

اما به نظر می‌رسد یکی از مهمترین دلایل اجرایی نشدن مبحث 19 مقررات ملی این است که مجریان ذی‌صلاح در بخش ساخت‌وساز حضور ندارند و بدیهی است تا وقتی که مجریان ذی‌صلاح وارد این عرصه نشوند، اعمال نظارت و کنترل از سوی نهادهای متولی بر سازندگان فاقد صلاحیت، نتیجه‌ای به همراه ندارد.

بر اساس این گزارش، سازندگان ذی ‌صلاح در حالی از صنعت ساخت و ساز حذف شده‌اند که ساخت و سازها اغلب در اختیار افراد فاقد صلاحیت و تخصص لازم در بخش ساختمان است و حضور این افراد در ساختمان‌سازی موجب شده تا مباحث مقررات ملی ساختمان به طور کامل اجرایی نشود. چرا که عمده سازندگان در برابر اجرای مباحث مقررات ملی مقاومت می کنند تا کمترین هزینه را در ساختمان‌سازی متحمل شوند.

کارشناسان، این موضوع را یکی از آسیب‌های بزرگ در بخش ساخت و ساز می‌دانند و بر این باورند که اگر حرفه ساخت‌وساز به افراد ذی‌ صلاح و متخصص واگذار شود، در آن صورت می‌توان انتظار داشت که مباحث مقررات ملی در ساختمان‌ها اجرایی شوند.

مصالح ساختمانی استاندارد

از سوی دیگر، بخش عمده‌ای از مصالح ساختمانی استاندارد نیستند و همین باعث می‌شود تا استفاده از مصالحی ازجمله در و پنجره های دوجداره غیراستاندارد در ساختمان‌ها تاثیر خاصی در کاهش مصرف انرژی در ساختمان ها نداشته باشد. از همین رو برای اجرای مبحث 19 مقررات ملی، لازم است که در مراحل تولید، توزیع، نصب و اجرای مصالح ساختمانی، استانداردها رعایت شود. همچنین ضروری است که جهت بهینه سازی مصرف انرژی و نیز افزایش کیفیت ساختمان‌ها، به سمت استفاده از مصالح و تکنولوژی های نوین در بخش ساخت و ساز روی بیاوریم.

به گزارش «صما» علیرغم اهمیت بالای بهینه ‌سازی مصرف انرژی در دنیای امروز، همچنان بخش زیادی از منابع انرژی کشور از طریق ساختمان‌ها اتلاف می‌شود و این در حالی است که غفلت از اجرای مبحث 19 در ساختمان‌ها به زودی شهرهای ما را دچار بحران خواهد کرد. در حالی که می‌توان با رعایت مبحث 19 مقررات ملی و صرف هزینه‌های ناچیز و تغییرات ساده در طراحی و اجرای ساختمان‌ها مصرف انرژی را تا حد قابل توجهی کاهش داد.

این امر مستلزم آن است که در خصوص منافع و مزایای بهینه‌ سازی مصرف انرژی در میان بهره ‌برداران فرهنگ سازی شود و بهینه‌ سازی مصرف انرژی به یک مطالبه عمومی مبدل شود تا بهره ‌برداران به این نتیجه برسند که نباید خانه‌هایی را خریداری ‌کنند که الزامات انرژی و عایق کاری در آنها رعایت نشده است.

انتهای پیام/

کد خبر:0224