استاد دانشگاه و کارشناس حوزه مسکن گفت: وقتی دولت بافت فرسوده را در سبد تامین مسکن قرار می‌دهد، راه حل را اشتباه انتخاب کرده است. به عبارتی وقتی در تامین مسکن مورد نیاز بافت فرسوده اولویت پیدا می کند عملا وارد حل و فصل کردن مسائل بسیار پیچیده و سخت می‌شود.
مصطفی سعادت طلب، عضو هیئت علمی دانشگاه قم با تاکید بر مورد تهدید قرار گرفتن فضای زیست پذیری و امنیت شهری در بافت فرسوده با اعطای تراکم مازاد، اظهار داشت: بالابردن تراکم، ازبین بردن بخشی از کیفیت‌های شهری است. البته احتمالا هدف آقایان از اعطا تراکم مازاد در این مناطق، در نظرگرفتن توجیه و یا مشوقی برای مالکان فرسوده بوده اما با توجه به اینکه بافت‌های فرسوده از زیرساخت‌های کافی و متناسب با نیاز برخوردار نیستند و اساسا زیرساخت‌های موجود نمی‌تواند تراکم فعلی این مناطق و آنچه در طرح تفضیلی آمده را هم پوشش بدهد چه برسد به بارگذاری‌های تراکمی جدید. وقتی ما تراکم را بیشتر از آنچه تا به حال بارگذاری شده و بیشتر از آنچه در طرح تفضیلی امده قرار می‌دهیم طبیعتا مشکلات و مسائل بافت‌ها بیشتر خواهد شد.
سعادت طلب با اشاره به رابطه افزایش تراکم با گرانتر شدن شهرهای کشور گفت: هنگامی که زمین امکان بیشتری برای ساخت داشته باشد قیمت زمین نیز بالاتر می‌رود. درست است که این مساله اجازه می دهد شما بیشتر بسازید ولی زمینتان هم گرانتر خواهد شد. لذا با بارگذاری تراکم شما تامین مسکن را پوشش می‌دهید ولی جامعه هدفی که منظور شما کمک به آن است کمتر محقق شده و بیشتر منفعت به دست دیگر افراد می‌رسد. تراکم سازی شاید در کوتاه مدت کارکرد کمی داشته باشد اما در بلند مدت یقینا کیفیت را زیر سوال برده و بازدهی مورد نظر را نخواهد داشت.
این کارشناس حوزه مسکن، ادامه داد: وقتی دولت بافت فرسوده را در سبد تامین مسکن قرار می‌دهد، راه حل را اشتباه انتخاب کرده است. به عبارتی وقتی تامین مسکن مورد نیاز به بافت فرسوده اتصال پیدا می‌کند عملا وارد حل و فصل کردن مسائل بسیار پیچیده و سخت می‌شود. این کار بسیار غلطی بوده به دلیل اینکه، با مسائلی نظیر: حقوقی، اجتماعی، فرهنگی، زیرساخت و … مواجه خواهد شد. هرچند اصلاح بافت فرسوده الزامی است اما راه آن این نیست که با بافت فرسوده نیاز مسکن رفع شود، بلکه باید کیفیت در این بافت‌ها مورد توجه و تاکید قرار گیرد.
راه اصلی دولت برای برون رفت از این شرایط رها کردن ریل‌های قدیمی است
سعادت طلب در خصوص راه برون رفت گفت: راه اصلی دولت برای برون رفت از این شرایط این است که آن ریل‌ها و محدودیت‌های قدیمی وکهنه محدوده شهری را کنار بگذارد. این زمینی که هدیه خداوند است به انسان و ما بدون هیچ دلیلی با ایجاد محدودیت شهری از استفاده ان جلوگیری می کنیم.
وی ادامه داد: دولت باید این مساله را اصلاح کند و زمین متناسب با نیاز جامعه آزاد شود، که البته این آزاد سازی باید با مدیریت صورت گیرد. مردم نیز وقتی مشاهده کنند، زمین به عنوان اصلی‌ترین و مهم‌ترین قلم تامین، تامین شده, انگیزه لازم برای فرآیند ساخت مسکن راهم پیدا می‌کنند. بنابراین مهم ترین اقدام و اولویت‌دارترین آن برای دولت آزاد سازی زمین خارج از محدوده شهر و الحاق آن به بافت شهری بوده تا با استفاده بهتر از این زمین‌ها مساله تامین مسکن حل شود.
وی با رد کردن انتقادات وارده بر توسعه افقی، که این شیوه را در تعارض با منافع محیط زیستی می دانستند، افزود: توسعه افقی است که به محیط زیست توجه می‌کند. توسعه عمودی، متضاد با محیط زیست بوده و مغایرت با منافع محیط زیست دارد. اگر بخواهیم محیط زیست را حفظ کنیم، باید آن را به صورت افقی توسعه دهیم. وقتی شهر به صورت افقی توسعه می‌یابد، پوشش در سطح زمین کمتر ایجاد می‌شود و وقتی این پوشش کمتر باشد،مسائل زیست محیطی نظیر نفوذ پذیری و ارتباط با طبیعت و توسعه فضای سبز و بازچرخانی آب، انرژی خورشیدیو.. حفظ خواهند شد.
سعادت طلب با اشاره به مزایای کلی توسعه افقی گفت: اساسا با توسعه افقی شهر، مسائلی از جنس اجتماعی، فرهنگی، کیفیت زیست محیطی و… حل می‌شود.
وی افزود: در توسعه عمودی یکی دو ارگان استفاده قابل قبولی از منافع این رویکرد می برند. یکی شهرداری‌ها و یکی نظام مهندسی هستند. چراکه درآمد این ارگان ها با عمودی سازی بیشتر خواهد شد.
این استاد دانشگاه گفت: البته به علت عدم وجود درآمد پایدار برای شهرداری‌ها، این ارگان برای تامین هزینه های خود سوق به شهر فروشی داده می‌شود، که اگر دولت فکری برای درآمد پاک و پایدار شهرداری منظور کرده و شهرداری را از شهر فروشی دور کند، مسلما این مساله نیز حل خواهد شد. وقتی راهی برای درآمد پاک و پایدار برای شهرداری نباشد طبیعتا به دنبال فروش شهر برای تامین نیازهای خود است و مسلما دوست دارد شهر کوچک و گران باشد.
اخیرا معاون وزیر راه‌وشهر سازی در اظهار نظری احیای بافت فرسوده را راهی جایگزین برای تامین کمبود مسکن در کلانشهرها اعلام کرده است. طبق این رویکرد تراکم مازاد به بافت‌های فرسوده تعلق می‌گیرد. مالکان می توانند بدون پرداخت هزینه‌ای در عوض نوسازی خانه‌‌هایشان از امتیاز تراکم تشویقی برخوردار شوند.
منبع فارس
