رئیس اداره طرح‌های جامع و تفصیلی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان در گفت و گو با «صما»:
مرز بین فضای عمومی و خصوصی ساختمان در ضوابط نما، مشخص شود/ وجود مقررات نظام‌مند و ضعف اجرا در حوزه پایداری
رئیس اداره طرح‌های جامع و تفصیلی معاونت شهرسازی و معماری درخصوص راهکار پیشنهادی برای تعدیل وضعیت کنونی نمای ساختمان ها و سیما و منظر شهری با توجه به ظرفیت‌های موجود گفت: نمای ساختمان‌ها و نمای پلاک‌های شهری بخشی از مشاعات ساختمان بین ملک شخصی و فضای عمومی هستند. نما آن حائل یا مرز بین مالکیت شخصی و مالکیت عمومی را تشکیل می دهد. به همین دلیل باید آن مرزی که بین روابط شخصی و خصوصی افراد و فضای عمومی وجود دارد، تابعی از اعتقادات و روابط و آن عوامل فرهنگی باشد که این روابط را تنظیم می کند.
جواد کرباسی در گفت‌وگو با «صما» عنوان کرد: ما در اینجا بحث محرمیت، فضای خصوصی و عمومی و همچنین بحث اشراف را داریم که تاحدودی با عوامل کنترل کننده در حوزه ضوابط دیده شده و نیاز است بررسی های بیشتری انجام شود تا ضوابط تدوین شده لزوم به حفظ آن روابط فرهنگی، مذهبی و اعتقادی شهروندان در بحث نما دیده شود. به طور نمونه در بازشوها و پنجره ها رعایت حداقل ارتفاع ۱۷۰ سانتی متر در ضوابط دیده شده و ضوابط دیگری نیز وجود دارد.
مشخص شدن مرز بین فضای عمومی و خصوصی در ضوابط
وی تاکید کرد: منتهی بحث عمده اینجاست که ضوابط به گونه ای تدوین شود که مرز بین فضای عمومی و خصوصی به نحوی مشخص شود که بشود با سلسله مراحلی از فضای کاملا خصوصی وارد فضای عمومی شویم. همانطور که در معماری سنتی شاهد فضاهای هشت یا ساختمان هایی بودیم که عمدتا شامل حیاط مرکزی یا دوطرف ساخت بودند و یا اینکه کلا ساختمان های سنتی، پنجره و بازشویی فضایی به فضای عمومی نداشتنند، به بحث محرمیت بسیار اهمیت می دادند که در معماری جدید کمرنگ شده است.
کرباسی ادامه داد: منتهی می توان همان شرایط را به صورت به روز بنا به فرهنگ روزمره و اعتقاداتی که اکنون وجود دارد، بررسی و ضوابطی را تدوین کرد که اگر قرار است ما از یک فضای کاملا عمومی وارد فضای خصوصی شویم و یا از یک فضای کاملا خصوصی وارد فضای عمومی شویم، مرحله بندی آن را در بازشوها، قرار گیری درها و دید و منظر تنظیم کنیم تا آن محرمیت و ایمنی موردنظر شهروندان را تامین کند.
اهمیت نما در منظر شهری و معماری
کرباسی درخصوص اهمیت نما در منظر شهری و معماری از جنبه های زیبایی شناسی، جامعه شناسی، فرهنگی و تاریخی گفت: یکی از حس هایی که شهروندان در محیط شهری تجربه می کنند، آن صحنه هایی است که از مناظر و پهنه هایی که در شهر با چشم می بینند و با آنها روبه رو می شوند و این مناظر آنها را تحت تاثیر قرار می دهد.
وی با بیان اینکه ذات انسان زیبایی طلب و زیبایی خواه است؛ افزود: یکی از عناصری که می تواند شهر را در چشم بیننده و شهروند جذاب کند، نما و منظری از ساخت و سازهای شهری است که در بیشترین حجم در طول معابر و مناظری که وقتی از ارتفاع مشاهده می کند یا در داخل شبکه معابر حرکت می کند، با آنها رو به رو می شود و این نمای ساختمان ها توسط انسان ها ساخته شده و درواقع کالبد مصنوعی است.
ضوابط فعلی به تک پلاک‌ها محدود شده است
این کارشناس شهرسازی و معماری ادامه داد: با تنظیم عناصری که این فضا را در کف، بدنه و لبه ها و خط آسمان تشکیل می دهد، می توان به این زیبایی نظم بخشید و تداوم آن را حفظ و منظر زیبایی را در چشم بیننده خلق کرد که این موضوع در مسائل شهرسازی با الزاماتی که برای ما تدوین شده تاحدودی قابل استحصال است و می شود آن را فراهم کرد.
کرباسی با اشاره به اینکه شهر اصفهان نسبت به سایر شهرهای کشور در این زمینه پیشرو بوده است، افزود: منتهی جای کار بسیار بیشتری در این عرصه وجود دارد و ضوابط فعلی موجود عمدتا به تک پلاک ها محدود شده است که در پهنه های مختلف با توجه به جزئیات نما از نظر مصالح، بازشوها، ترکیبات فرم که می شود با پیشروی و یا رفتگی هایی که در بازشوها و یا سایر اجزای نما می شود آن را به وجود آورد، آن نما را در چشم بیننده جذاب کرد. ضمن اینکه میتوان پیوستگی تک تک نمای پلاک ها را با هم ترکیب کرد و یک منظر شهری جذابی را برای بدنه های شهری و منظر کلی شهر فراهم کرد، که جلوی چشم بیننده قرار می گیرد و ترکیب کف سازی، بدنه سازی، خط آسمان، اشیا، درختان و آن سبزینگی موجود در شهر با بدنه شهری، منظر شهری مناسب را به وجود می‌آورد.
وجود ضوابط و مقررات نظام‌مند در حوزه پایداری ساختمان
رئیس اداره طرح های جامع و تفصیلی معاونت شهرسازی و معماری همچنین درخصوص نقش نهادهای متولی مانند شهرداری سازمان نظام مهندسی و وزارت راه در تحقق اهداف پایداری در شهر و ساختمان ها گفت: خوشبختانه در بحث پایداری، ضوابط و قواعد به طور نظام مند و مفصل وجود دارد. در حال حاضر محدودیت و یا نقصی درخصوص این ضوابط به طور عمده مشهود نیست که بگوییم نیاز است از نظر تغییر مقررات و ضوابط به این بحث ورود کنیم.
کرباسی اضافه کرد: بحثی که وجود دارد، کنترل و اجرای این ضوابط در حوزه پایداری ساختمان است که یکی از بخش های موفق ساخت و ساز در شهرداری و شهر اصفهان است. ضعف موجود بیشتر مربوط به کنترل و نظارت در مرحله اجرای ساخت و سازهایی است که با مجوز ساخته می شود.
وی خاطرنشان کرد: همچنین ساخت و سازهای غیرمجازی که در حاشیه شهر اصفهان انجام می شود، نسبت به سایر شهرها بسیار محدودتر است که در بحث پایداری سازه می توان به آن اشاره کرد.
