گزارش ویژه صما: تقابل اخلاق حرفهای با سودجویی در حوزههای پزشکی و مهندسی ساختمان
در دنیای امروز، پزشکی و مهندسی ساختمان دو حوزه کلیدی هستند که مستقیماً با جان و مال مردم سروکار دارند. هرگونه کوتاهی یا سوءاستفاده در این دو حوزه میتواند به فجایعی جبرانناپذیر منجر شود. ماجرای اخیر دکتر “حمیدرضا جانقربان” در حوزه پزشکی و تخلفات ساختاری در حوزه مهندسی ساختمان، نمونههای بارزی از این تهدیدات هستند. در این گزارش اختصاصی از صما، تلاش داریم با بررسی این دو حوزه، به اهمیت اخلاق حرفهای و نظارت مؤثر بپردازیم.
پزشکی: وقتی سلامت مردم قربانی سودجویی میشود
به گزارش خبرنگار صما، پرونده دکتر حمیدرضا جانقربان و همسرش دکتر آزاده سجادیه، پرده از یکی از بزرگترین فسادهای تاریخ نظام سلامت کشور برداشت. آنها با تأسیس شرکتی به نام “آریاگستر” و دریافت نمایندگی از شرکت سوئیسی “زیمر”، به تولید و عرضه پروتزهای تقلبی پرداختند.
ماجرا از چه قرار بود؟
- ساخت و عرضه پروتزهای غیراستاندارد: این پروتزها که بهصورت کپیبرداری در کارگاههای داخلی تولید میشد، بهعنوان محصول سوئیسی با قیمت چند برابری عرضه شدند.
- پرداخت رشوه: برای فروش این تجهیزات، بیش از ۳۰ میلیارد تومان به پزشکان و مسئولان بیمارستانها پرداخت شد.
- پیامدهای فاجعهبار: بیش از ۶۰۷ هزار پروتز تقلبی در بدن بیماران نصب شد که بسیاری از آنها با مشکلات جدی سلامتی مواجه شدهاند.
این پرونده که با شکایت شرکت اصلی سوئیسی و بیماران افشا شد، در نهایت به صدور حکم ۲۰ سال زندان برای دکتر جانقربان و ۱۰ سال زندان برای همسرش منجر شد. اما این سؤال همچنان باقی است که چرا اسامی پزشکانی که در این فساد دخیل بودهاند، منتشر نمیشود؟
مهندسی ساختمان: وقتی خانهها به قتلگاه تبدیل میشوند
در حوزه مهندسی ساختمان نیز تخلفات مشابهی مشاهده میشود. امضاهای صوری، نظارتهای ناکارآمد و استفاده از مصالح غیراستاندارد، تهدیدی جدی برای امنیت ساختمانها و جان ساکنان آنها به شمار میآید.
مشکلات عمده
- خدمات سوری و نظارت ضعیف: بسیاری از مهندسان تنها امضای خود را پای گزارشها میگذارند، بدون اینکه نظارت واقعی انجام شود.
- شرکتهای غیرواقعی: برخی از شرکتها با مدارک مهندسان، پروژهها را بهصورت غیراستاندارد اجرا میکنند.
- پیامدهای خطرناک: در کشور زلزلهخیزی مانند ایران، چنین تخلفاتی میتواند به فروپاشی ساختمانها و جان باختن ساکنان منجر شود.
مشترکات تخلفات در پزشکی و مهندسی ساختمان
- سوءاستفاده از اعتماد مردم: در هر دو حوزه، اعتماد مردم به تخصص و تعهد پزشکان و مهندسان، زمینهساز این سوءاستفادهها شده است.
- کمرنگ شدن اخلاق حرفهای: سودجویی و منفعتطلبی، اصول اخلاقی را تحتالشعاع قرار داده است.
- ضعف نظارت: نبود نظارت کافی و مؤثر، باعث گسترش تخلفات شده است.
انتخابات پیش روی سازمان نظام مهندسی: فرصتی برای تغییر
با نزدیک شدن به انتخابات سازمان نظام مهندسی، فرصتی برای بازنگری در ساختارها و تقویت نظارت ایجاد شده است. این انتخابات میتواند نقطه عطفی برای اصلاح فرآیندهای نظارتی و ترویج اخلاق حرفهای باشد. مهم است که جامعه مهندسی با انتخاب افراد شایسته و متعهد، نشان دهد که اکثریت این جامعه، به اصول اخلاقی پایبند هستند.
راهکارها: بازگشت به اصول اخلاقی
- شفافیت و پاسخگویی: انتشار اسامی متخلفان و برخورد جدی با آنها، میتواند اعتماد عمومی را بازگرداند.
- ترویج اخلاق حرفهای: آموزش اصول اخلاقی باید در اولویت نهادهای آموزشی و نظارتی قرار گیرد.
- نظارت مؤثر: نظامهای نظارتی باید با تقویت ابزارها و فرآیندهای خود، از وقوع تخلفات پیشگیری کنند.
- جبران خسارت: حمایت از قربانیان و جبران آسیبهای وارده به آنها، گامی ضروری برای ترمیم اعتماد مردم است.
نتیجهگیری
پزشکان و مهندسان، دو گروه از متخصصانی هستند که جان و مال مردم به آنها سپرده شده است. تخلفات صورتگرفته در این دو حوزه نشان میدهد که بازگشت به اصول اخلاقی و تعهد حرفهای، مهمترین نیاز امروز جامعه است.
پرونده دکتر جانقربان و مشکلات نظارتی در مهندسی ساختمان، یادآور این است که هرگونه کوتاهی یا سودجویی در این دو حوزه، به قیمت جان و مال مردم تمام خواهد شد. این گزارش دعوتی است به همه دستاندرکاران این حوزهها، برای بازگشت به اصولی که پایه و اساس اعتماد مردم هستند.
