حبیبالله طاهرخانی، معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی
وامهای نهضت ملی مسکن روی میز بازنگری
در حالی که طرح «نهضت ملی مسکن» با هدف خانهدار کردن اقشار کمدرآمد آغاز شد، اما شکاف میان واقعیت بازار و میزان تسهیلات بانکی، این طرح را به چالشی بزرگ برای متقاضیان تبدیل کرده است. حالا دولت از مرحله تازهای در پرداخت وامها خبر داده که میتواند سرنوشت دهها هزار واحد نیمهتمام را تغییر دهد.
شکاف عمیق میان وام و هزینه ساخت
کارشناسان حوزه مسکن معتقدند وامهای فعلی (بین ۳۵۰ تا ۵۵۰ میلیون تومان)، هیچ تناسبی با هزینه واقعی ساختوساز ندارد. با عبور هزینه ساخت از متری ۲۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۴، این تسهیلات تنها بخشی از هزینهها را پوشش میدهد و همین موجب شده بسیاری از خانوارها از ادامه طرح انصراف دهند.
از سوی دیگر، اقساط سنگین و نرخ سود بالا نیز مزید بر علت است. بازپرداخت ماهانه ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان برای خانوادههای دهکهای متوسط و پایین، به معنای ناتوانی عملی در حفظ مالکیت مسکن است و این موضوع هدف اولیه طرح را زیر سوال میبرد.
نسخه پیشنهادی کارشناسان برای نجات طرح
صاحبنظران میگویند برای جلوگیری از تکرار سرنوشت مسکن مهر، دولت باید چند گام اساسی بردارد:
- بازنگری در مبلغ وامها تا حداقل ۶۰ تا ۷۰ درصد هزینه ساخت را پوشش دهند.
- کاهش نرخ سود بانکی یا اختصاص یارانه سود برای دهکهای پایین.
- افزایش مدت بازپرداخت اقساط برای کاهش فشار ماهانه بر خانوارها.
- تامین منابع مکمل از صندوق زمین و مسکن یا بانکهای تخصصی.
در غیر این صورت، نهضت ملی مسکن نیز با خطر تبدیلشدن به پروژهای نیمهکاره و پرهزینه مواجه است.
وام متمم برای ۱۰۰ هزار واحد مسکونی
در همین زمینه، حبیبالله طاهرخانی، معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی، از اجرای تسهیلات متمم ۱۵۰ میلیون تومانی برای حدود ۱۰۰ هزار واحد مسکن حمایتی خبر داد.
او توضیح داد: «بر اساس دستورالعمل بانک مرکزی، پروژههایی که بیش از ۷۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارند، مشمول افزایش وام از ۵۵۰ به ۶۵۰ میلیون تومان خواهند شد.»
به گفته طاهرخانی، بانک مسکن تاکنون حدود ۳۰ درصد از این تسهیلات را پرداخت کرده و قول داده است تا یک ماه آینده تمامی پروژههای واجد شرایط را پوشش دهد.
افزایش سرمایه بانک مسکن در دستور کار
طاهرخانی با اشاره به روند افزایش سرمایه بانک مسکن گفت: «این موضوع از محل قانون برنامه هفتم توسعه و قانون بودجه در حال پیگیری است. هرچه بانک مسکن توانمندتر شود، میتواند نقش موثرتری در پرداخت تسهیلات و تامین مالی پروژههای جدید ایفا کند.»
او تاکید کرد که دولت باید هرچه سریعتر این افزایش سرمایه را عملیاتی کند تا روند پرداخت وامهای تکمیلی سرعت گرفته و پروژهها از رکود خارج شوند.
با وجود وعدههای تازه، هنوز فاصله میان تسهیلات اعلامی و واقعیت بازار مسکن زیاد است. اجرای موفق نهضت ملی مسکن مستلزم آن است که دولت، بانکها و نهادهای مالی نگاه حمایتی واقعی و نه آماری به این طرح داشته باشند. در غیر این صورت، این پروژه نیز در فهرست طرحهای ناکام مسکن ایران قرار خواهد گرفت.
