مهدی فرجاللهی، کارشناس حوزه انرژی
پشتبامها، نیروگاههای خاموش ایران؛ طرحی که فقط اراده میخواهد!
در حالیکه بحران انرژی و ناترازی برق و گاز به یکی از چالشهای جدی کشور تبدیل شده، کارشناسان انرژی بر این باورند که راهحل در دست خود شهروندان است؛ پشتبام ساختمانها میتوانند نیروگاههای کوچک خورشیدی باشند که نهتنها برق مورد نیاز را تامین میکنند، بلکه مازاد آن را هم به شبکه سراسری میفروشند. اما به گفته کارشناسان، نبود الزام قانونی و بیتوجهی شهرداریها، سد راه این تحول بزرگ شده است.
سرمایهگذاری کوچک، بازدهی بزرگ
مهدی فرجاللهی، کارشناس حوزه انرژی میگوید با صرف هزینهای در حدود ۱۵۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان میتوان پنل خورشیدی بر روی ساختمانها نصب کرد و در کمتر از سه سال به بازگشت سرمایه رسید.
او توضیح میدهد: برای یک مجتمع ۲۰۰۰ متری، حدود ۵۰۰ میلیون تومان سرمایهگذاری لازم است و در آپارتمانهای کوچکتر، هزینه بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان خواهد بود. این ارقام در مقایسه با کل هزینه ساختوساز، بسیار ناچیز است.
فرجاللهی با اشاره به جزییات فنی افزود: «نصب یک نیروگاه ۲۰ کیلوواتی روی پشتبام آپارتمان، بسته به نوع تجهیزات، بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان هزینه دارد و اگر از باتریها یا فناوریهای جدیدتر استفاده شود، ممکن است به ۵۰۰ میلیون تومان هم برسد. اما پس از سه سال، مالک وارد دوره سوددهی میشود.»
به گفته او، شرکتهای ایرانی در این حوزه حتی توان رقابت با مدلهای اروپایی و چینی را دارند و همین موضوع فرصت مهمی برای توسعه صنعتی و صادرات تجهیزات انرژی پاک محسوب میشود.
شهرداریها چرا همراهی نمیکنند؟
فرجاللهی معتقد است علت اصلی کندی توسعه انرژی خورشیدی در شهرها، بیتفاوتی شهرداریها است.
او میگوید: «شهرداریها از نصب یا عدم نصب پنل خورشیدی نفع مالی مستقیم ندارند؛ درآمد آنها از صدور پروانه، تمدید مجوز یا فروش تراکم تامین میشود و انرژی خورشیدی هیچ ارتباطی با این بخش ندارد. به همین دلیل، انگیزهای برای پیگیری موضوع ندارند.»
این کارشناس تاکید کرد: اگر دولت و نهادهای مرتبط تفاهمنامهای میان وزارت نیرو، شهرداریها، استانداریها و سازمان نظام مهندسی منعقد کنند، میتوان نصب پنل خورشیدی را همانند تجهیزات ایمنی ساختمان، یک الزام قانونی دانست و از صدور پایانکار بدون آن جلوگیری کرد.
تجربهای که از دامغان باید آموخت
فرجاللهی با اشاره به نمونههای موفق در مناطق روستایی گفت: «در مناطقی مانند دامغان و روستاهای اطراف، با وجود خانههای ساده و کاهگلی، بسیاری از ساکنان با سرمایه شخصی پنل خورشیدی نصب کردهاند. اگر دولت سیاستهای تشویقی مانند پرداخت وام و تسهیلات کمبهره را اجرایی کند، قطعا شهرها نیز به همین مسیر خواهند رفت.»
او افزود: «پیشنهاد ما این است که در صورت نبود پنل خورشیدی، پایانکار و حتی سند مالکیت صادر نشود؛ چراکه در غیر این صورت، انگیزهای برای رعایت این اصل وجود ندارد.»
مدارس، فرصت طلایی فراموششده
به گفته این کارشناس، مدارس نیز میتوانند از محل نصب پنلهای خورشیدی درآمدزایی کنند، اما مشکل در تامین سرمایه اولیه است.
فرجاللهی توضیح میدهد: «وزارت آموزشوپرورش حتی در تامین نیازهای ابتدایی مدارس با چالش مواجه است، بنابراین انتظار هزینهکرد برای نصب پنل منطقی نیست. اگر شرکتهای توزیع برق یا دولت وارد عمل شوند، مدارس میتوانند به منابع درآمدی پایدار دست پیدا کنند.»
انرژی خورشیدی؛ راهی برای رهایی از بحران گاز
فرجاللهی در پایان تاکید کرد: «کشور در حال حاضر با بحران تامین گاز نیروگاهها روبهروست، در حالی که خورشید منبعی ارزان، پاک و همیشه در دسترس است. توسعه انرژی خورشیدی نیازمند عزم ملی و همکاری چند وزارتخانه است؛ اما متاسفانه هر دستگاهی این موضوع را بیسود یا پرهزینه میداند و اجرای آن را به تعویق میاندازد. در شرایط فعلی، هر روز تاخیر، یعنی از دست دادن یک فرصت بزرگ برای امنیت انرژی کشور.»
