۱۴ میلیارد دلار زیان در چهار سال؛ هشدار انجمن فولاد درباره بحران خاموشی و ناترازی انرژی
بحران سهگانه فولاد: انرژی، مالیات و ارز صادراتی
درحالیکه ایران یکی از ده تولیدکننده بزرگ فولاد جهان است، ناترازی در تامین برق و گاز حالا به تهدیدی جدی برای آینده این صنعت راهبردی بدل شده است. گزارش تازه انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نشان میدهد تنها در چهار سال گذشته، بیش از ۱۴ میلیارد دلار خسارت بهدلیل محدودیتهای انرژی به این صنعت وارد شده؛ خسارتی که علاوه بر کاهش تولید، مزیت رقابتی صادرات را نیز از میان برده است.
وحید یعقوبی، معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در نشست مشترک هیاتمدیره انجمن فولاد با رییس اتاق تهران با ارائه گزارشی از وضعیت فعلی صنعت گفت: «ناترازی برق و گاز در چهار سال اخیر باعث از دست رفتن بخش قابل توجهی از تولید شده و در مجموع ۱۴ میلیارد دلار زیان به صنعت فولاد کشور تحمیل کرده است.»
به گفته یعقوبی، سه چالش اصلی پیشروی فولادسازان عبارتند از: افزایش هزینه انرژی، حذف مشوقهای مالیاتی و محدودیت در استفاده از ارز صادراتی؛ مسائلی که در کنار هم، فضای فعالیت واحدهای تولیدی را بهشدت تنگ کردهاند.
او با اشاره به اینکه فولادسازان ۷۳ درصد برق خود را از نیروگاههای اختصاصی تامین میکنند، افزود: «با وجود این، محدودیتهای شبکه سراسری در ساعات اوج مصرف، هزینههای غیرقابلجبرانی به واحدهای تولیدی وارد کرده و سهم انرژی در بهای تمامشده فولاد اکنون از ۲۰ درصد هم گذشته است.»
حذف مزیت سنگآهن و افت سودآوری شرکتها
یعقوبی همچنین از تغییر وضعیت بازار مواد اولیه انتقاد کرد و گفت: «تا چند سال پیش، سنگآهن داخلی با نصف نرخ صادراتی در اختیار فولادسازان قرار میگرفت، اما با عرضه در بورس کالا، این مزیت از بین رفت و اکنون قیمتها نزدیک به نرخ جهانی معامله میشوند.»
این موضوع به گفته او، حاشیه سود شرکتها را به حداقل رسانده و توان رقابتی در بازارهای جهانی را کاهش داده است.
ظرفیت ۵۵ میلیون تنی در گرو سیاستگذاری صحیح
بهرام سبحانی، رییس هیاتمدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نیز در همین نشست، از سیاستهای صادراتی و ارزی گلایه کرد. او یادآور شد که حذف مشوقهای مالیاتی و اعمال عوارض صادراتی، انگیزه صادرات را بهشدت کاهش داده است.
سبحانی تصریح کرد: «درحالیکه ظرفیت اسمی تولید فولاد کشور بیش از ۵۵ میلیون تن در سال است، بهدلیل کمبود انرژی و محدودیتهای سیاستی، عملا تولید سالانه به حدود ۳۰ میلیون تن رسیده است.»
بخش خصوصی؛ حلقه گمشده در حکمرانی اقتصادی
در ادامه جلسه، محمود نجفیعرب، رییس اتاق بازرگانی تهران، با تاکید بر لزوم اصلاح حکمرانی اقتصادی گفت: «عبور از بحرانهای امروز بدون بازتعریف نقش دولت در اقتصاد ممکن نیست.»
او تجربه دوران کرونا را نمونهای موفق از کاهش مداخله دولت و تقویت بخش خصوصی دانست و تاکید کرد که اتاق تهران با همکاری تشکلهای تخصصی، برای ارائه راهکارهای اصلاحی به دولت در حال برنامهریزی است تا صنعت فولاد از چرخه رکود و فشار هزینهای خارج شود.
نتیجه یک هشدار روشن
گزارش انجمن فولاد ایران پیامی صریح دارد: اگر روند کنونی ادامه یابد، نهتنها اشتغال و سرمایهگذاری در زنجیره فولاد آسیب خواهد دید، بلکه ایران جایگاه رقابتی خود در بازار جهانی را نیز از دست میدهد. توازن در تامین انرژی، بازنگری در سیاستهای مالیاتی و ارزی و اعتماد به بخش خصوصی، سه کلید نجات صنعتی هستند که ستون فقرات ساختوساز کشور را شکل میدهد.
