اهمیت حسابداری در پروژه های ساختمانی و پیمانکاری

صنعت اصلی کشور بر پایه ساخت و ساز و تکمیل و راه اندازی پروژه های عمرانی و شخصی استوار است.

امروزه در اجرای پروژه های پیمانکاری با شرکت های دولتی و خصوصی و حتی
پروژه های ساختمانی شخصی سازی ، نحوه پرداخت به پیمانکاران و تامین کنندگان یکی از
دغدغه های بزرگی است که مدیران اجرایی
پروژه ها با آن روبرو هستند. البته وجود این دغدغه به خاطر عدم نقدینگی نیست بلکه
به دلیل عدم کفایت اطلاعات مالی مدیران بابت اینکه چه میزان پرداخت نشده ، چه
میزان باید پرداخت شود و این پرداخت در چه بازه زمانی باید انجام شود، همچنین
مسائلی از قبیل تسویه یا عدم تسویه فاکتور ها و صورت وضعیت ها از دیگر اطلاعاتی
است که مدیران باید از آن به طور مستمر اطلاع داشته باشند .

مسائل فوق و مشکلات دیگری که باعث می شود مدیران و ذینفعان نتوانند به
خوبی حساب و کتاب مالی خود را انجام دهند ، مواردی است که اینجانب شخصا” طی 15 سال فعالیت حسابداری در زمینه پروژه های
ساختمانی و عمرانی از جمله پروژه های کلید در دست ، پروژه های مشارکت در ساخت و
پروژه های مدیریت پیمان دیده ام . در بسیاری از موارد به دلیل عدم استفاده از
سیستم های مکانیزه یا یک حسابداری بسیار
ساده، پیمانکاران و تامین کنندگان به سادگی سوء استفاده کرده و فاکتور یا صورت
وضعیت های خود را دوباره یا چند باره مطالبه میکنند. عمده مشکل از یک طرف در نحوه
پرداخت وجه و تسویه حساب پیمانکاران است و از طرف دیگر هیچ کنترلی بر ورود مصالح و
کالا به پروژه و کارگاه وجود ندارد. به دفعات زیاد مشاهده شده که مصالح یا کالا
وارد کارگاه نشده یا میزان ورود آن کمتر بوده و یا برند موردنظر خریداری نشده و یا
حتی اختلاف قیمت های فاحش و معیوب بودن کالای وارده در مواردی مشاهده شده است.
تمام این مسائل باعث می شود که مدیران بدون داشتن امکانات و اطلاعات کافی حتی بدون
برگه ای که اطمینان بدهد کالا به کارگاه وارد شده است نسبت به تسویه فاکتور یا
صورت وضعیت اقدام کنند.

حتی دیده شده روش صحیح هیچ گونه کنترلی بر روش های ثبت و گزارش دهی و
چگونگی مصرف کالا وجود ندارد. موارد ذکر شده نمونه هایی است که با داشتن یک سیستم حسابداری کم هزینه ، تمام
حساب و کتاب های پروژه تحت کنترل مدیریت قرار می گیرد .

با رویه هایی که بارها توسط اینجانب در پروژه ها مورد آزمون و خطا قرار گرفته است می توان پروژه را
تحت کنترل مدیر پروژه ، کارفرما یا شخص مسئول قرار داد. بحث دارای اهمیت این است
که خیلی از مدیران معتقدند خود کنترل کامل روی مسائل پرداخت و تکراری نبودن
فاکتورها دارند و اغلب در ارائه صورت وضعیت به کارفرما جهت دریافت وجه یا جهت
محاسبه مدیریت پیمان پروژه ها با مشکل مواجه می شوند و نمی توانند گزارش شفاف و
مناسبی ارائه دهند و چنین وضعیتی دو مشکل بزرگ به همراه دارد یکی اینکه امکان دارد
نتایج محاسبات فاکتورها و صورت وضعیت ها کم
و زیاد شود و دیگر این که به دلیل ارائه نشدن گزارش صحیح نمی توان اطلاعات را به
استفاده کنندگان به خوبی ارائه کرد و بعضاً باعث بروز شک و شبهه می شود.

* به طور عمده در پروژه ها دیده شده که مدیران به دلیل اتکا بر
محاسبات دستی و سنتی یا ذهنی ، اطلاعات دقیقی از کل هزینه های انجام شده پروژه
ندارند و اطلاعات و اعدادی که در ذهن و محاسبات خود دارند عمدتاً کمتر از رقم
واقعی هزینه ها می باشد ، از طرف دیگر از مبالغ دقیق پرداختی به هر پیمانکار یا
تامین کننده و تاریخ و نحوه پرداخت (چک یا نقد یا کارت به کارت) سند موثقی در اختیار
ندارند در نتیجه زمان تسویه با پیمانکاران و تامین کنندگان با مشکل مواجه خواهند
شد. این خود باعث سوءاستفاده احتمالی و نهایتاً باعث بروز مشکلات مالی می شود .

به نظر بنده داشتن اطلاعات مالی و دقیق برای کارفرمایان و مدیران جهت پیشبرد بهتر پروژه بسیار موثر است و شعاع
دید و شرایط تصمیم گیری بهتری برای ایشان فراهم می نماید.
همانطور که مصرف مصالح با کیفیت بالا موجب استحکام ساختمان و پروژه های عمرانی می
شود داشتن سیستم مکانیزه حسابداری نیز باعث محکم و استوار شدن حساب و کتاب و
جلوگیری از هر سوء استفاده خواهد شد .

اکتساب چنین اطلاعاتی و داشتن فکری آزاد برای مدیران بسیار ارزشمند است
و به صرفه خواهد بود که جهت استفاده از خدمات حسابداری اندکی هزینه کنند. از این
رو استفاده از حسابداری به عنوان نوعی سرمایه گذاری و نه هزینه به مدیران موفق
پیشنهاد می شود