تنهادويدن يا دويدن در ماراتن؟
حساب کنيد چندسال از اولين مسابقه معماري مکتوب در تاريخ مي گذرد؟ رقابتي که در سال ۴۴۸ قبل از ميلاد براي ساخت بناي يادبود جنگ برگزار شد. آثار رسيده به اين مسابقه در معرض بازديد عموم قرار گرفت و مردم به عنوان داوران مسابقه درباره آثار نظر دادند. من و تو از پي کشف حقيقت آمده ايم، ازين مسابقه مقصود کامراني نيست يا هست؟
با بررسي گاه نگار
وقايع تاثيرگذار در تاريخ معماري مشاهده مي کنيم که سرچشمه نقاط عطف در جريان هاي
معماري به مسابقات بازمي گردد. از جمله شاخص ترين اين مسابقات کريستال پالاس- با
طراحي جوزف پکستون- بنايي از چدن و شيشه مسطح در هايدپارک لندن ميزبان نمايشگاه
بزرگ در سال ۱۸۵۱ ميلادي است که ريشه هاي شکل گيري مدرنيسم در قرن بيستم را مي
توان در اين مسابقه جست وجو کرد. در ايران نيز برج آزادي به عنوان نماد شناسايي
ايران به مسابقه اي در سال ۱۳۴۵ خورشيدي بازمي گردد که برنده آن- مهندس حسين
امانت- جواني بود که ۲۴ سال بيشتر نداشت. اگرچه برگزاري مسابقات موجب ارتقا و
پيشرفت سطح معماري مي شود، اما ضعف در ساختار برگزاري به غير از اتلاف هزينه و
انرژي نتيجه ديگري ندارد. درحال حاضر شرکت در مسابقات معماري در ايران با مشکلات متعددي
در سازماندهي، داوري و برگزاري روبه روست و ورود به مسابقات معماري در ايران هنوز
به مثابه بخت آزمايي است- حتي برگزارکننده ممکن است نتايج مسابقه را اعلام رسمي
نکند. نمونه موردي: مسابقه طراحي پاويون ايران در اکسپو ۲۰۱۵ ميلان- با وجود اين
از آنجا که مسابقات يکي از ارکان اصلي واگذاري پروژه هاي معماري به حساب مي آيند،
شرکت هاي مشاور و معماران جوان باز پا به اين عرصه مي گذارند. بيش از يک دهه از
تصويب «آيين نامه جامع برگزاري مسابقات طراحي معماري و شهرسازي» توسط شوراي عالي
انقلاب فرهنگي مي گذرد. اگرچه در بخش پنج آيين نامه مسابقات يکي از ارکان اصلي
دبيرخانه دائمي و هيات رسيدگي به اختلافات ذکر شده، در طول اين ۱۳ سال کمبود يک
نهاد مديريتي براي پوشش و نظارت جدي بر روند کامل مسابقات، نابساماني هاي فراواني
را در اين زمينه به همراه داشته است. به تازگي اين دبيرخانه توسط معاونت مسکن و
ساختمان وزارت راه وشهرسازي- دکتر حامد مظاهريان- آغاز به کار کرده که مي تواند
نويدبخش شروع فصل تازه اي در برگزاري مسابقات معماري در ايران باشد. اين اتفاق،
نقدهاي زيادي در رابطه با خطر دولتي شدن آن به دنبال داشت. – ما فاقد واژگان نقد
هستيم، درست به اين دليل که جامعه ما فاقد هرگونه تعريف از قدرتي است که به جاي
اينکه به زور متوسل شود و وادار کند، دگرگون مي کند. – تاسيس اين دبيرخانه توسط
معاونت مسکن و ساختمان به معناي دولتي شدن مسابقات نيست، بلکه به اين معناست که
وزارت راه وشهرسازي به عنوان پرقدرت ترين نهاد مربوطه، پشتوانه جامعه معماري براي
احياي حق و حقوق آنهاست. اين دبيرخانه که بر رعايت کردن تعهدات برگزارکنندگان و
شرکت کنندگان نظارت دارد، ضمن ايجاد بستري بدون تنش و مسئولانه نسبت به تمامي مراحل
مسابقه مي تواند سبب ايجاد ضمانتي در مسابقات شود که شرکت هاي مشاور و معماران
جوان نه تنها در مسابقات محدود و دعوتي، که در تمامي مسابقات با اطمينان خاطر وارد
شوند و با برگزارشدن مسابقه با حداکثر شرکت کننده و دستيابي برگزارکننده به بهترين
طرح برپايه اهداف بتوانيم شاهد مسابقاتي با نتيجه برد-برد باشيم.
