براساس پژوهش‌هاي تاريخي، انسان در آغاز عصر نوسنگي براي در امان بودن از گرما و سرما و برف و باران و گزند جانوران، «پناهگاه» و آلونك مي‌ساخته است. در اين زمان هنوز تخصص در حرفه‌ها شكل نگرفته بود.
ما در هزاره ششم قبل از ميلاد كه تك تك خانه‌ها در پاره‌اي از بخش‌هاي
ايران پديد آمد و آجر نيز در هزاره سوم قبل از ميلاد ساخته شد، افراد خاصي از
انسان، به ساختن خانه و كاشانه روي آوردند كه شايد بتوان آنها را در تاريخ، نخستين
بنايان و معماران برشمرد. معماران همواره در تاريخ جايگاهي خاص داشته‌اند. واژه
عربي معمار كه صيغه مبالغه فرهنگي دارد به معناي بسيار عمارت‌كننده است.
معماري را
بايد فرصتي دانست براي شناخت انسان از محيط پيرامون خود، معماري را بايد آفرينش
مكاني دانست كه بر پايه باور و انديشه است براي رفع نياز. معماري هنر سازماندهي
فضاست و اين هنر از راه ساختمان بيان مي‌شود. برخي نيز معماري را هنر ساختن و هدف
كلي آن را محصور كردن فضا براي استفاده بشر تعريف مي‌كنند.
عده‌اي نيز به معماري
به عنوان هنر محصور كردن فضا جهت استفاده بشر مي‌نگرند. اما در كلامي كلي، معماري
يعني تبديل ذهنيت به كالبد عيني در قالب فرم، محتوا و عملكرد. در نگاهي كلي مي‌توان
هم عامل محيط را در شكل‌دهي به معماري موثر دانست و هم عامل انساني يا به بياني
ديگر مخاطب معماري. توجه به محيط از آن جنبه مهم است كه بستر طراحي به عنوان عاملي
هويت بخش به معماري مي‌تواند و بايد مطرح باشد. همچنين تامين امنيت و آسايش مردم
جامعه به عنوان مخاطبان معماري نيز …
بسيار مهم است و مي‌تواند به عنوان يكي از عوامل شكل‌دهنده معماري به
عنوان پاسخ به نياز مردم مطرح باشد. با توجه به دو عامل مذكور جايگاه توجه به
«مهندسي ارزشي» و «مهندسي فرهنگي» در وظايف معماران مشهود است. چرا كه معماري در
بستر شهرها شكل خود را مي‌يابد و آينده ساخت‌و‌سازهاست كه سيماي شهرها را رقم مي‌زند؛
لذا جايگاه معماري در اين ميان جايگاهي ارزشي است. ارتقاي كيفي سيماي شهرها فقط
توجه به آينده ساخت‌و‌سازها نيست.
ماده 2 قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان به
تقويت و توسعه فرهنگ و ارزش‌هاي ايراني اسلامي در معماري و شهرسازي، ترويج اصول
معماري و شهرسازي و رشد آگاهي عمومي نسبت به آن و مقررات ملي ساختمان و افزايش
بهره‌وري، حمايت از مردم به عنوان بهره‌برداران از ساختمان‌ها و فضاهاي شهري و
ابنيه و مستحدثات عمومي و همچنين رشد و اعتلاي مهندسي در كشور به صورت آشكار،
اشاره كرده است.
در اين ميان توجه به جايگاه «رشته معماري» در ميان ساير رشته‌هاي
هفت گانه مهندسي، مهم‌تر است. چرا كه معمار با خلاقيت خود فضايي را خلق مي‌كند و
بايد توجه معمار به خلق فضا در راستاي ارتقاي كيفيت سكونتگاه‌هاي انساني و محيط
زيست باشد. بنابراين توجه به جايگاه «مهندسي ارزشي» و «مهندسي فرهنگي» دو مقوله‌اي
است كه در سازمان‌هاي نظام مهندسي بايد مورد اهميت بيشتر قرار گيرد. از سويي ديگر
بايد براي توجه عموم مردم و متخصصان به معماري و مهندسي در ايران كوشيد و زمينه
حمايت و مشاركت بيشتر دستگاه‌هاي اجرايي جهت ارتقاي طراحي و كيفيت ساختمان‌ها را
فراهم كرد. روز معمار مبارك.
