حمید ضمیری رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر مشهد در گفتگو با صما:
الزام شهرداری مشهد به رعایت اصول معماری ایرانی-اسلامی در نما و منظر شهری

به مناسبت برگزاری اجلاس سازندگان و طراحان در مشهد گفتگویی داشتیم با حمید ضمیری رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر مشهد. او درباره تصمیمات شورای شهر به عنوان رکنی مهم در بحث سیما و منظر شهری گفت: با رأی اکثریت اعضای شورای اسلامی شهر به «الزام شهرداری مشهد به رعایت اصول معماری ایرانی-اسلامی در نما و منظر شهری»، شهرداری مشهد ملزم شد تا این اصول را در نما و منظر شهری و همه پروژه های بزرگ مقیاس و ساختمان های شهرداری رعایت کند. طبق تبصره این طرح، شهرداری موظف است که از تاریخ لازم الاجراشدن این مصوبه، ضوابط مذکور را در بندهای شرح خدمات همه طرح های مطالعاتی موضعی و موضوعی اجرا کند.
چالش های کمیته نما: برخورد سلیقهای اعضای کمیته و نبود ضمانت اجرایی
حمید ضمیری در مصاحبه با صما در خصوص وضعیت کمیته نما در شهر مشهد تصریح کرد: یکی از چالشهای کمیته نما در شهر مشهد نبود ضمانت اجرایی و ناکارآمــدی نهادهــای نظارتــی در کنترل بر اجرای نمای مصوب است. به عبارتی ساز و کار مواجهه با تمرد از اجرای نمای مصوب مشخص نشده است. بنابراین کمیسیون شهرسازی و معماری شورای ششم بر طی کردن مسیرهای قانونی برای افزایش ضمانت اجرایی تاکید دارد. نمای شهر از لحاظ قانونی جزو الحاقات خصوصی ملک نیست، بنابراین باید قانون و ضابطهای وجود داشته باشد که ما بتوانیم براساس آت، سیما و منظر شهری را کنترل کنیم. این ضوابط بایستی جزو پروانه و الزامات پایان لحاظ شود تا اگر فرد نمای ساختمان خود را براساس مصوبات و پروانه اجرا نکند، پروندهاش به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارسال شود.
ضمیری اضافه کرد: از دیگر چالشهای کمیته نما، برخوردهای سلیقهای اعضا در ارزیابی پرونده های مورد بررسی است که بیشک تدوین ضوابط و قواعد مشخص بالادستی موجب کاهش ارزیابیهای شخصی و بهبود عملکرد اعضای کمیته نما خواهد شد.
نمای ساختمانها جز مشاعات شهر است
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد افزود: نمای ساختمانها جز مشاعات شهر است و الگوهای نما بایستی بر اساس عملکرد کلی شهر و ارزشها و شاخصهای مورد قبول شهروندان تدوین و در اختیار سازندگان قرار گیرد. متاسفانه در حال حاضر جریان بازار و سودآوری در ساخت و سازهای شهری، نسبت به مباحث فرهنگی و هویتی اولویت بیشتری گرفته است. مشهد شهر مذهبی-اسلامی است و منشا وجود آن حرم ملکوتی امام رضا (ع) است. اتفاقاتی که در شهر رقم میخورد باید متناسب با هویت مذهبی این شهر باشد. به همین منظور شورای ششم مجموعه اقداماتی را در سه سطح در برنامه خود قرار داده است:یکی از برنامههای شورا که اخیرا به نتیجه هم رسیده است، موضوع یکپارچهسازی ضوابط سیما و منظر شهری است که توسط مرکز پژوهشهای شورای اسلامی شهر تهیه و برای تصویب به کمسیون ماده پنج ارائه داده است تا جزو الزامات قانونی قرار گیرد.
برنامه دیگری که در حال انجام است و اخیرا قرارداد آن نیز بسته شده است، «سند ضوابط و مقررات منظر شهری با رویکرد ایرانی-اسلامی در شهر مشهد» است. فاصلهای بین مبانی نظری شهرسازی اسلامی و مبانی عملی آن وجود دارد. مبانی نظری باید طی فرآیندهایی به ضابطه و قاعده تبدیل و سپس پیادهسازی شود. لذا کارهای آن انجام شده و قرار است تا پایان سال خروجی کار را به ما تحویل دهند. البته گفتنی است که از سالهای گذشته کارهایی در این زمینه انجام شده، اما تا کنون خروجی ارائه نشده است.
برنامه سوم که به مرکز پژوهشهای شورای اسلامی سپرده شده موضوع پیشخوان زیارت است. در هر مکانی از شهر که بایستیم باید حس و حال زیارت را داشته باشیم و نماد زیارت را ببینیم، اما امروز شهر به گونهای شکل گرفته که هیچ پیوستگیای با زیارت در آن دیده نمیشود؛ به عنوان مثال در قاسمآباد و بلوار آب و برق نمادی از شهر زیارتی دیده نمیشود. طرح پیشخوان زیارت کلید خورده تا ابتدا راهبردهای آن را تهیه و سپس آنها را به ضابطه و قاعده تبدیل کنیم.