منطقه 19، محور توسعه اقتصادی و فرهنگی تهران

تورج فرهادی شهردار منطقه 19 تهران که پیشتر شهردار مناطق 6، 14 و12 بوده و در معاونت شهرسازی شهرداری تهران، اداره کل ماده 100 و دو دوره عضو شورای شهر تهران بوده است در گفتگو با صما به ظرفیت های این منطقه که بیش از چالش های آن است، اشاره کرد. در ادامه گفتگویی که با وی داشته ایم، می آید.

لطفا درباره ویژگی های منطقه 19 برای مخاطبان صما توضیح بفرمایید

تورج فرهادی:  براساس تجربیاتم منطقه 19  ویژه ترین منطقه تهران و دارای ظرفیت های بیشماری است از جمله اینکه درگاهی بین المللی برای پایتخت است . دسترسی بیش از 20 استان کشور به تهران از طریق این منطقه است.از دیگر سو در این منطقه در امتداد شهر افتاب و شهر فرودگاهی خدمات اقتصادی فرهنگی اجتماعی از مقیاس محلی ملی تا بین المللی دیده شده است.  منطقه 19 پیشتر هم در مسیر جاده ابریشم بوده است و هم اکنون هم منطقه به سمت کار و فعالیت  سوق پیدا کرده است . این منطقه در معرض مهاجرت زیادی هم است چون در لبه است. در گدشته این طرح برای این منطقه پیش بینی شده بود که یک پردیس خدماتی سیاسی و اداری در ورودی منطقه داشته باشیم و با همین نگرش شهرافتاب تاسیس شد؛ اما بیش از دو دهه است که این طرح تعریف شده  و اتفاق خاصی در این منطقه نیافتاده است به جزایجاد مرکز تجارت جهانی و حضور حرم مطهر امام. اخیرا رئیس جمهور طرح ایجاد ورزشگاه و بیمارستان بزرگ را در این منطقه در نظر گرفته اند و چند دانشگاه هم در این منطقه احداث شده است.

از نظر من این منطقه این پتانسیل را دارد که  خدمات درگاهی که برای تهران ضرورت دارد را در خود داشته باشد. به این امر توجه کنید که از مرکز، غرب و جنوب ایران همه مسافرت هایی که به این سمت انجام می شود  بنابراین ایجاد فضای خدمات درگاهی در این مکان ضرورت دارد. بازارهایی مانند، عبدل آباد، نعمت آباد و صالح آباد در محدوده ورودی این منطقه  شکل گرفته اند که نشان دهنده ظرفیت بالای تجارت و اقتصاد در این منطقه است.  در گذشته جاده ابریشم در این منطقه قرار داشته این منطقه در مسیر اقتصادی شرق و غرب ، شمال جنوب ایران و شرق و غرب کره زمین از گذشته بوده است. در بازه های زمانی و پس از اصلاحات ارضی به صورت خاص این منطقه تحت تاثیر مهاجرت قرار گرفت و قلعه هایی مانند نعمت آباد، صالح اباد و مرتضی گرد ، عبدل اباد و خلازیر تبدیل به بخشی از شهر شدند و اغلب این منطقه در قالب یک شهرسازی منسجم نیست به خاطر که ابتدا مهاجرت سبب شکل گیری سکونت شده است و بعد از آن برنامه شهری برای آن تدوین شده . از طرف دیگر ریزدانگی شدید داریم که 91 درصد از پارسل ها زیر 200 متر مربع است و 82 درصد زیر 150 متر مربع است در حالی که همین الان بیش از 400 هکتار زمین خالی داریم. در این منطقه 32 کوره وجود دارد که بیشتر بلاتکلیف است و ساخته نشده اند. 4 موقوفه  بزرگ که زمین های باز هست مانند، مروی، مفرح، اسماعیل اصفهانی و جراح تهرانی هم داریم. با نگاه جدید شهرسازی برای اینده شهر تهران در دروازه بین المللی می توان درگاه خدماتی اقتصادی در منطقه 19 تعریف کرد هم می تواند به مردم این منطقه به لحاظ اقتصادی و حتی اجتماعی و فرهنگی  کمک کند و هم به عنوان محرک توسعه برای منطقه و پایتخت و جذب سرمایه های اقتصادی و اجتماعی در این منطقه عمل کند. لذا نباید این فرصت را از دست داد به نظر من منطقه 19 و گاها بخش هایی از منطقه 18 می توانند ظرفیت های ویژه ای باشند که دچار ازمون و خطایی که در منطقه 22 داشتیم نشویم.در منطقه 19 می توان با کیفیت بهتر شهری مدرن تر در مقیاس یک شهر دروازه ای براساس شهرسازی ایرانی اسلامی ایجاد کرد.

سازندگان برخوردار چگونه می توانند از ظرفیت هایی که دراین منطقه قرار دارد استفاده کنند؟

منطقه 19 در حال حاضر  شامل 2 هزار و صد هکتار محدوده شهری است که 260 هزار نفر در آن ساکن هستند که تا 430 هزار نفر جمعیت پذیری  برای این منطقه در طرح جامع برای آن تعریف شده است.  این منطقه به دلیل زمین های بازی می تواند شهرسازی خوبی را برای آن تعریف کرد .از ظرفیت اقتصادی این منطقه نیز می توان استفاده کرد ناحیه  ما ناحیه کاملا مسکونی و ناحیه 2 و 3 سهم سکونت و خدمات یکسان و هر یک 50 درصد است. محدوده خلازیر به دلیل اینکه مالکان به دلایل خاص تصمیمی به حفظ املاک ندارند  در طول 4 دهه اخیر متاسفانه به محل دپوی ضایعات تبدیل شده است به جای اینکه نقش اقتصادی خودش را ایفا کند به منطقه اسیب زده است. بازار صالح اباد خود به خود ایجاد شده است و اکنون قیمت املاک تجاری اش از ونک بیشتر است یا  املاک تجاری  عبدل اباد یا نعمت اباد از بالای شهر گرانتر است . بنابراین با این ظرفیت اقتصادی  می توان خلازیر را با توجه به اینکهبه سمت تولید می رود ساماندهی دقیقتری کنیم. ناحیه 4 و 5 منطقه  19 در حریم قرار دارد. در ناحیه 3 ظرفیت برای ساخت و ساز باز بوده بنابراین دچار ساخت و سازهای غیرمجاز شده در عین اینکه به شدت می تواند تهدید  باشد، فرصت هم  هست و فرصت هایش خلی بیشتر از تهدیدهاست و می توان آنها را مدیریت کرد. توصیه من این است که اکنون که زمین های اینجا ارزان قیمت است سازندگان ، سرمایه گذاری کنند که اینده روشن است و این ظرفیت ها بر چالش های اینجا غلبه می کند.

چه کارهایی برای مدیریت و سامان دهی ناحیه 3 انجام شده است؟

در حال حاضر 70 گاراژ را که محل تفکیک پسماند غیر مجاز، بود را تخلیه کردیم بود . تفکیک زباله در این ناحیه  سبب شده ارزش افزوده اجتماعی و فرهنگی این منطقه کاهش پیدا کند به تبع به بعد اقتصادی ، اجتماعی  فرهنگی  ناحیه اسیب وارد شده است. مساحت گاراژهای  تفکیک پسماند در منطفه 100 هکتار است  و به  کاهش ارزش افزوده اقتصادی، اغتشاش بصری، صوتی و آلودگی هوا ناشی از سوزاندن مازاد زباله های منطقه است. لایه ای از دود غلیظی در منطقه جاری بود و به سمت تهران می رفت. این بخش را مدیریت کنیم مانند خاکی است که از روی طلا کنار می زنیم. هم محل سکونتگاهی مناسب است به خاطر شهر افتاب و شهر فرودگاهی که قراراست محل تبادل اقتصادی جهانی داشته باشد. بیشترین ترانزیت کشور از درگاه  منطقه 19 وارد می شود.  بنابراین اگر این مشکلات حل شود و کیفیت ساخت و ساز بالاتر رود قاعدتا افرادی که در اینجا ساکن می شوند که به لحاظ اقتصادی ممکن است نتوانند خانه ای در مناطق شمالی یا مرکز شهر بخرند اما می توانند در منطقه 19 صاحب خانه شوند و به ارتقای فرهنگ محله کمک کنند. در حال حاضر از 15 هزار هکتار شهر فرودگاهی امام خمینی 14 هزار هکتار خالی است اما می تواند جاذب مخاطب ویژه خود شود. ساماندهی کالبدی و زیرساختی این منطقه نیاز دارد. سامان دهی کالبدی در سامان دهی اجتماعی و رفتار های اجتماعی تاثیر می گذارد که سبب ارتقای فرهنگی می شود. با توجه به اینکه بازاری ها دوست دارند نزدیک محل زیست شان باشندبه شرطی که محله مرتب باشد نه پر از زباله در نزدیکی شهر آفتاب یا فردودگاهی ساکن می شود. ساخت و ساز غیرمجاز شانیت اجتماعی این ناحیه را از بین برده. باید بگویم ظرفیت اقتصادی وجود دارد که بازار نعمت اباد را شکل داده است که مردم می توانند با قیمت مناسب ز مناطق مختلف تهران برای خرید مبلمان مراجعه کنند، همچنین در چهاردانگه کارگاه های بزرگ تولیدی مبل و فروشگاه های بزرگ فروش مبلمان وجود دارد.

در منطقه 19 بتوانیم مدلی را اجرا کنیم که درگاه خدماتی باشد  که افراد به آن مراجعه کنند یا در شهر افتاب بیمارستان دیده شده است که می توانند مانع ورود مسافرانی که از آن وارد تهران می شود به مناطق دیگر پایتخت شود و راحت تر به خدمات دسترسی داشته باشند.

ساماندهی مشاغلی که موجب اغتشاش بصری می شود، ایجاد زیرساحت های لازم و مشارکت مردم سبب شد 70 گاراژ را منتقل کنیم.کوره ها و گودها  ظرفیت خوبی برای فضاهای زیرسطحی در منطقه دارند که می توان خدمات مختلف در این بخش تعریف کنیم. گود را با هرچه پر کنید نمی توانید فونداسیون روی آن بگذارید؛ اما به شکل گودال باغچه و فضاهای زیر سطحی فضاهای مدرن و زیبایی را می توان در آن ایجاد کرد که بتواند شکل و شمایل منطقه را عوض کند. این گرد و غبار کنار بروند مخاطب جدید جذب می شود.