میلگردها یکی از اجزای اساسی در ساخت‌وسازهای مدرن هستند که نقش حیاتی در تقویت و افزایش دوام سازه‌های بتنی دارند. با توجه به نیازهای متنوع پروژه‌های ساختمانی، انواع مختلفی از میلگردها تولید می‌شود که هر یک ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در این مقاله به بررسی انواع میلگرد و کاربردهای آن‌ها می‌پردازیم.
۱. میلگرد ساده (Plain Rebar)
میلگرد ساده دارای سطحی صاف و بدون شیار است. این نوع میلگرد بیشتر در سازه‌هایی که نیاز به اتصال قوی بین بتن و میلگرد ندارند، استفاده می‌شود. کاربردهای میلگرد ساده عمدتاً در سازه‌های موقت، قطعات پیش‌ساخته بتنی، و پروژه‌هایی است که نیاز به میلگردی با ویژگی‌های خاص ندارند.
میلگرد ساده به دلیل نداشتن شیار و آج، سطح اتصال کمتری با بتن دارد که این موضوع باعث کاهش چسبندگی و پیوند میان میلگرد و بتن می‌شود. به همین دلیل، در سازه‌هایی که به استحکام و پایداری بالایی نیاز دارند، استفاده از میلگرد ساده توصیه نمی‌شود.
۲. میلگرد آجدار (Deformed Rebar)
میلگرد آجدار دارای شیارها و برجستگی‌هایی بر روی سطح خود است که به بهبود اتصال بین بتن و میلگرد کمک می‌کند. این نوع میلگرد یکی از پرکاربردترین انواع میلگرد در صنعت ساخت‌وساز است و در اکثر پروژه‌های ساختمانی مانند فونداسیون‌ها، دیوارها، ستون‌ها و پل‌ها استفاده می‌شود.
شیارها و برجستگی‌های موجود بر روی سطح میلگرد آجدار باعث افزایش چسبندگی بین میلگرد و بتن می‌شود که این امر موجب بهبود انتقال نیروها و افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای خمشی و کششی می‌شود.
۳. میلگرد فولاد کربنی (Carbon Steel Rebar)
میلگرد فولاد کربنی یکی از پرکاربردترین انواع میلگرد است و از فولاد کربنی ساخته می‌شود. این نوع میلگرد به دلیل مقاومت بالا، هزینه پایین و قابلیت دسترسی آسان در پروژه‌های مختلف ساختمانی به کار می‌رود.
میلگرد فولاد کربنی در مقابل زنگ‌زدگی و خوردگی مقاومتی ندارد و در محیط‌های مرطوب و خورنده نیاز به پوشش‌های محافظتی دارد. از این رو، در محیط‌هایی که تماس مستقیم با آب یا مواد شیمیایی دارند، بهتر است از میلگردهای مقاوم به خوردگی استفاده شود.
۴. میلگرد فولاد گالوانیزه (Galvanized Rebar)
این نوع میلگرد با یک لایه روی (Zinc) پوشیده شده است تا مقاومت در برابر خوردگی افزایش یابد. میلگرد فولاد گالوانیزه برای سازه‌هایی که در معرض رطوبت و محیط‌های خورنده قرار دارند، مانند سازه‌های دریایی، پل‌ها و تونل‌ها، استفاده می‌شود.
پوشش گالوانیزه باعث افزایش عمر مفید میلگرد در محیط‌های خورنده می‌شود و هزینه‌های تعمیر و نگهداری سازه‌ها را کاهش می‌دهد. این نوع میلگرد به دلیل هزینه بالای پوشش گالوانیزه، معمولاً در پروژه‌هایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر خوردگی دارند، استفاده می‌شود.
۵. میلگرد اپوکسی پوشش‌دار (Epoxy-Coated Rebar)
این نوع میلگرد با یک لایه اپوکسی پوشیده شده است تا مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی افزایش یابد. میلگرد اپوکسی پوشش‌دار در پروژه‌های دریایی، محیط‌های با رطوبت بالا و مناطق صنعتی که در معرض مواد شیمیایی قرار دارند، استفاده می‌شود.
پوشش اپوکسی بر روی میلگرد باعث جلوگیری از تماس مستقیم میلگرد با رطوبت و مواد خورنده می‌شود و عمر مفید سازه‌های بتنی را افزایش می‌دهد. این نوع میلگرد به دلیل هزینه بالای پوشش اپوکسی، در پروژه‌هایی که نیاز به حفاظت بالایی در برابر خوردگی دارند، به کار می‌رود.
۶. میلگرد فولاد ضد زنگ (Stainless Steel Rebar)
این نوع میلگرد از فولاد ضد زنگ ساخته شده و مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی دارد. میلگرد فولاد ضد زنگ برای سازه‌هایی که دوام طولانی مدت و مقاومت بالا در برابر خوردگی نیاز دارند، مانند سازه‌های پل‌ها و ساختمان‌های ساحلی، استفاده می‌شود.
میلگرد فولاد ضد زنگ به دلیل مقاومت بالا در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی، در محیط‌های دریایی و مناطق با رطوبت بالا به کار می‌رود. این نوع میلگرد همچنین در سازه‌هایی که در معرض شرایط آب و هوایی سخت و تغییرات دما قرار دارند، استفاده می‌شود.
۷. میلگرد کامپوزیت (Composite Rebar)
میلگرد کامپوزیت از مواد کامپوزیت مانند فیبر کربن یا شیشه ساخته می‌شود. این نوع میلگرد به دلیل وزن سبک، مقاومت بالا در برابر خوردگی و قابلیت انعطاف‌پذیری، در سازه‌هایی که نیاز به وزن سبک و مقاومت بالا در برابر خوردگی دارند، استفاده می‌شود.
میلگرد کامپوزیت در ساخت سازه‌های زیرزمینی، پل‌ها، تونل‌ها و سایر پروژه‌های ساختمانی که نیاز به میلگردهای سبک و مقاوم دارند، به کار می‌رود. این نوع میلگرد همچنین در محیط‌های شیمیایی و صنعتی که در معرض مواد خورنده قرار دارند، استفاده می‌شود.
۸. میلگرد پلیمر تقویت شده با الیاف (FRP Rebar)
میلگرد FRP از پلیمر تقویت شده با الیاف (Fiber-Reinforced Polymer) ساخته شده است. این نوع میلگرد دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی، زنگ‌زدگی و شرایط محیطی سخت است و برای استفاده در محیط‌های خورنده و سازه‌هایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر خوردگی دارند، مناسب است.
میلگرد FRP به دلیل وزن سبک و مقاومت بالا در برابر خوردگی، در پروژه‌های دریایی، پل‌ها، تونل‌ها و سایر سازه‌هایی که در معرض شرایط محیطی سخت قرار دارند، به کار می‌رود.
نتیجه‌گیری
میلگرد به عنوان یکی از اجزای اساسی سازه‌های بتنی، در انواع مختلفی تولید می‌شود تا نیازهای متنوع پروژه‌های ساختمانی را برآورده کند. انتخاب نوع مناسب میلگرد برای هر پروژه بستگی به شرایط محیطی، نوع سازه و نیازهای مکانیکی دارد. شناخت انواع مختلف میلگرد و ویژگی‌های هر یک می‌تواند به مهندسان و معماران در تصمیم‌گیری بهتر و افزایش کیفیت و دوام سازه‌ها کمک کند.
