رعایت استانداردها شرط به کارگیری پی وی سی
گروه تکنولوژی ساخت – پلی وینیل کلراید با نام اختصاری «پی‌وی‌سی» نوعی پلیمر ترموپلاستیک است که در صنایع متعددی کاربرد دارد.
;
بیش از ۵۰ درصد پی‌وی‌سی تولیدی در صنعت ساختمان استفاده می‌شود و طی سال‌های اخیر، این ماده در بسیاری از مناطق جایگزین مواد ساختمانی سنتی از قبیل خاک‌رس، چوب و بتن شده است.
علی رغم اینکه PVC را همچنان به عنوان یکی از باارزشترین محصولات در صنایع شیمیایی می‌دانند و از آن به عنوان یک ماده ساختمانی مقرون به صرفه و دارای مزایای متعدد یاد می‌کنند، اما برخی از کارشناسان و فعالان مرتبط با این حوزه، همچنان تاکید بسیاری بر سمی بودن این ماده دارند و معتقدند که کلر موجود در PVC لایه ازن را تهدید می‌کند.
طبق اظهارات پروفسور شریفی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، اثر تخریبی کلر موجود در PVC بر ازونسفر اتمسفر زمین بسیار بالاست. مولکول‌های کلر در چرخه طبیعت نه‌تنها از بین نمی‌رود، بلکه در پروسه‌ای مداوم به جو منتقل می‌شود و پس از تخریب لایه ازن به زمین برمی‌گردد و این دور چرخشی به طور دائم ادامه می‌یابد. از این رو پروپیلن‌ها (پلیمرهای کامپوزیتی) جایگزین بسیار مناسبی برای PVC هستند.
لوله‌های پلی‌اتیلن برای انتقال آب آشامیدنی مناسب است
به گزارش خبرنگار صما، یک کارشناس پلیمر ضمن تایید مطالب فوق معتقد است: در گذشته استفاده از اتصالات و لوله‌های PVC برای انتقال آب آشامیدنی به ساختمان‌های مسکونی ممنوع بود. اما طی سال‌های اخیر، سازمان آب و فاضلاب از لوله‌های PVC سخت برای این امر استفاده می‌کند.
به گفته فرشید زرگر، در گذشته از لوله‌های گالوانیزه یا لوله‌های سیمانی بدون آزبست برای انتقال آب آشامیدنی استفاده می‌شد. اما هم اکنون به دلیل کاربرد آن توسط بخش‌های دولتی، استفاده از این نوع لوله‌ها فرهنگ‌سازی شده است.
وی تاکید کرد: به نظر می‌رسد که مهمترین دلیل استفاده از لوله‌های PVC سخت، کاربرد آسان آن است. در حالی که لوله‌های سبز یا پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن برای این منظور مناسبتر است و هرچند در انشعابات برخی برج‌ها و مجتمع‌های کشور از این نوع لوله‌ها استفاده می‌شود، اما عموما کاربرد چندانی ندارد.
زرگر در ادامه اظهار داشت: کلر ناشی از سوخت PVC بسیار سمی و خطرناک است. به طوری که در اولین تنفس انسان را بیهوش می‌کند.
این کارشناس در پاسخ به این پرسش که آیا امکان متصاعد شدن کلر موجود در PVC وجود دارد گفت: در صنعت تولید، گاهی به هم خوردن تنظیمات دستگاه، منجر به سوختن PVC و آزاد شدن کلر آن می‌شود. اما به طور کلی در فرآیند تولید، افزودنی‌های PVC جزء مواد شیمیایی هستند و نمی‌توان گفت که هیچ آسیبی از آنها به انسان نمی‌رسد.
آثار منفی کاربرد PVC در ساختمان
بر اساس اظهارات این کارشناس، عمر تجزیه PVC بین ۴۵۰ تا ۶۰۰ سال برآورد شده که این امر به عنوان یک معضل مطرح است و اگر بتوان در صنعت پلیمر ماده دیگری جایگزین آن کرد، بسیار بهتر است.
وی با ارائه مثالی در خصوص معایب کاربرد پنجره‌های UPVC تشریح کرد: اگر ساختمانی با در و پنجره‌های UPVC دچار حریق شود، عواقب ناشی از سوختن و آزاد شدن کلر از این در و پنجره‌ها بسیار خطرناک است و از این نظر، در مقایسه با در و پنجره‌های آلومینیومی زیان بسیار بیشتری برای سلامتی ساکنان به همراه خواهد داشت. اما در اینجا این پرسش مطرح می‌شود که دلیل ترویج استفاده از در و پنجره‌های UPVC در ساختمان‌ها چیست؟
زرگر در پاسخ به این پرسش گفت: ترویج استفاده از پنجره‌های UPVC در راستای کاهش مصرف انرژی انجام گرفت و با توجه به اینکه قیمت فلزات رنگی مثل آلومینیوم به طور روزافزون در حال افزایش است، دیگر استفاده از این فلز در ساخت در و پنجره توجیه اقتصادی ندارد.
PVC کلر آزاد ندارد
بر اساس این گزارش، این در حالی است که اسطوره صنعت پلیمر ایران ضمن مخالفت صریح با آثار تخریبی PVC بر لایه ازن معتقد است: PVC کلر آزاد ندارد. چون در غیر این صورت کاربرد آن ممنوع می‌شد. در صورت استفاده صحیح از پلیمرها چنین چیزی صحت ندارد و آمار تولید و مصرف PVC در کشورهای پیشرفته و صنعتی نشان از مصرف روزافزون آن در سطح جهان دارد.
بنا بر اظهارات دکتر حمید گرمابی، دانشیار دانشکده مهندسی پلیمر و رنگ دانشگاه صنعتی امیرکبیر، پارامترهای زیادی در توسعه پایدار یک محصول دخیل است که همه آنها باید مطالعه و بررسی شود از جمله این پارامترها میزان انرژی مصرفی، ایجاد مزاحمت‌های احتمالی برای محیط زیست یا انسان، بازیافت و… است.
وی در ادامه افزود: مهمترین معضل پلیمر میزان مونومر آزاد آن است که اگر این مونومر به طور آزاد باقی بماند و پلیمر به ویژه در مصارف طراحی به کار رود، ممکن است مشکل‌ساز باشد.
گرمابی تاکید کرد: البته در حال حاضر در صنایع پتروشیمی از تکنولوژی‌های روز PVC استفاده می‌کنند که بر این اساس میزان مونومر آزاد پلیمرها به کمتر از PPM (یک در میلیون) می‌رسد و به این ترتیب حتی در موارد غذایی نیز مشکلی ایجاد نمی‌شود.
به شرط رعایت استانداردها مشکلی نداریم
یکی دیگر از ضعف‌های PVC مربوط به بحث بازفرآیند و بازگشت‌پذیری آن در محیط زیست است که پلی‌اتیلن یا پلی‌پروپیلن از این نظر مناسبترند. البته هم‌اکنون با پیشرفت تکنولوژی، برخی از واحدها در اروپا امکان بازیافت PVC را دارند. در ایران نیز از آنجایی که PVC در صنعت ساختمان به عنوان کالایی با ماندگاری طولانی استفاده می‌شود، این امر نمی‌تواند به عنوان یک معضل مطرح باشد.
معاونت پژوهشی دانشکده مهندسی پلیمر و رنگ دانشگاه صنعتی امیرکبیر همچنین در پاسخ به انتقادات وارد شده بر کاربرد لوله‌های PVC برای انتقال آب آشامیدنی گفت: ماده PVC با افزودنی‌های مختلف استفاده می‌شود که یکی از آنها پایدارکننده حرارتی است. طبق برخی استانداردهای معتبر دنیا، بهتر است که از پایدارکننده‌های حرارتی با پایه سرب در انتقال آب آشامیدنی استفاده نشود و پایدارکننده‌های بر پایه قلع یا فلزاتی مثل روی و کلسیم، مشکلی به دنبال نخواهد داشت.
بر اساس این گزارش، این پرسش مطرح است که آیا در ایران نیز تولید PVC مطابق با استانداردهای روز دنیا انجام می‌شود و آیا ما نیز مانند کشورهای پیشرفته و صنعتی از تکنولوژی‌های لازم برای کاهش خطرات این ماده برخورداریم؟
گرمابی در این راستا خاطرنشان کرد: به شرط رعایت استانداردهای تولید و مصرف در صنعت PVC، در هیچ زمینه‌ای حتی در انتقال آب آشامیدنی مشکلی نخواهیم داشت.
;
