شاخص موفقیت یک دولت دخالت مستقیم در خانهسازی نیست بلکه اصل تشویق و آمادهسازی بستر لازم در مسیر تلاش خانوادهها برای خانهدار شدن است. خانهدار شدن در طبقه متوسط اتفاقی است که یک شبه رخ نمیدهد و محصول ۲۰ یا ۱۵ سال پسانداز است
;
عباس آخوندی بیشتر به عنوان وزیر مسکن و شهرسازی دوره سازندگی شناخته می شود اما طی دوره های پیش، مسوولیت های مختلفی داشته است.
او تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته عمران آغاز و مدرک کارشناسی ارشد راه و ساختمان را از دانشگاه تهران اخذ کرد. ;پس از آن به تخقیق در زمینه اقتصاد علاقمند شد و در این رشته دکتری تخصصی گرفت.
;غیر از اینکه تصدی وزارت مسکن و شهرسازی در کارنامه عباس آخوندی دیدیده می شود، عضویت در شورای مرکزی جهاد سازندگی، معاون وزیر کشور، رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و دو دوره عضویت در شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی و هیات مدیره نظام مهندسی استان تهران نیز در سوابقش هست. با او گفتگوئی انجام داده ایم که می خوانید:
یکی از نکات مهم در زمینه ساخت و ساز و برنامه ریزی امور زیربنائی، استفاده از تجارب گذشته و دیگر کشورها است. بر همین اساس اسن سوال مطرح می شود که وضعیت مسکن در زمان شما چگونه بود؟ به چه دلیل تولید مسکن دولتی در حجم بالا نداشتید؟
ببینید! در زمان تصدی من بر وزارت مسکن، قرار بود مسکن با توجه به نیاز بازار تولید شود. بنابراین در اولین قدم، بازار را طبقهبندی کردیم. براساس تقسیمبندی ما تقاضا به انواع مختلفی تقسیم شد. تقاضاهای فعال، تقاضاهای بالقوه که با حمایت به تقاضای فعال تبدیل میشدند و تقاضاهایی که امکانی برای فعال شدن نداشتند.
از اینکه میان کلامتان حرف می زنم، عذر می خواهم اما برای اینکه رشته کلام از دستتان خارج نشود هم اینجا توضیح دهید آیا برای همه یک برنامه خاص داشتید؟
نه! برنامه ما فقط یک بخش نداشت و ما معتقد بودیم باید تمام اقشار جامعه را در نظر بگیریم زیرا دولت باید به فکر همه باشد نه یک قشر خاص! بر طبق همان دستهبندی که عرض کردم؛ در بخش فعال، هدف بهبود کیفیت زندگی و استانداردهای آن، بهبود معماری، بهبود مقررات ساختمان و تمام مسائل مربوط به مسکن است! برای دسته دوم یعنی تقاضاهائی که توان فعال شدن دارند و نیازمند حمایتاند، یک برنامه ارتباطی بین منابع دولت، بانک و مصرفکننده و سیاستهای زمین پیشبینی کردیم که البته کار بسیار پیچیدهای بود و خیلی هم جواب داد و بخش عمده مسکن طبقه متوسط در آن برنامه سازماندهی شد.
دلیلی هم برای این مطلب دارید؟
ببینید!یکی از بخشهای مهم سازماندهی مسکن این است که در ابتدا باید بتوانید بر رفتار متقاضی مسکن تاثیر بگذارید. کارمندی که در حالت عادی با حقوق کم خود هیچ امیدی به خانهدار شدن ندارد، باید به برنامه های ;دولتی امید داشته باشد! باید برنامهای برای او طراحی کرد که در آن به او گفته شود با مقدار مشخصی از حقوق خود با این نظام برنامهریزی کلان، میتواند خانهدار شود. لذا یک برنامه مسکن صحیح برنامهای است که بر رفتار خانوادهها و الگوی پساندازشان تاثیر بگذارد. خانهدار شدن در طبقه متوسط اتفاقی است که یک شبه رخ نمیدهد و محصول ۲۰ یا ۱۵ سال پسانداز خانواده است بنابراین بایدبه آنها اطمینان داده شود که اگر طبق مدلی که برای آنها تعریف شده، عمل کند حتما خانهدار میشوند. بنابراین دو عامل ثبات و موثر بودن در سیاستگذاری، میتواند باعث تغییر رفتار خانواده برای خانهدار شدن شود. لذا شاخص موفقیت یک دولت دخالت مستقیم در خانهسازی نیست بلکه اصل تشویق و آمادهسازی بستر لازم در مسیر تلاش خانوادهها برای خانهدار شدن است.
می توان در یک برنامه کوتاه مدت خانه دار شدن اقشار مختلف را ادعا کرد؟
خیر! برنامه مسکن یک برنامه درازمدت است و برای رسیدن به آن باید تمام منابع مادی و فیزیکی از قبیل زمین، مقررات شهرسازی، منابع دولت و… را همراستا کرد تا بتوان محصولی را تولید نمود که به درد مردم بخورد لذا من فکر میکنم شاید تنها دورهای که موفقیتی حاصل شده مربوط به دوره دوم آقای هاشمی است که بنا به آمار، موجودی صندوق پسانداز مسکن در ظرف ۴ سال بیش از ۳۰۰ برابر رشد داشته است که در واقع نشان می دهد خانوادهها نسبت به این پسانداز، مطمئن و علاقهمند بودهاند؛ بخش دیگری نیز وجود داشت که برای اشخاص بسیار فقیر تدارک دیده بودیم. این نوع خانه، مسکن اجتماعی نام داشت. دلیل این نامگذاری هم این بود که سطح درآمد این قشر به قدری پائین بود که با هیچ مدلی، شانس خانهدار شدن نداشتند لذا برنامه های این حوزه، جزء سیاستهای اجتماعی و حمایتی دولت قرار میگرفت نه سیاست های اقتصادی.
نباید این نکته را فراموش کنیم که مسکن تنها محدود به یک چهاردیواری و سقف نیست و نمی توان به هر چهاردیواری نام مسکن داد بلکه مسکن باید به چرخه اقتصادی و مراکز فعالیتهای صنعتی، مربوط باشد.
چند سوال پایانی را به موضوعاتی که کمتر به آن پرداخته شده اختصاص دهیم! چقدر معتقد به سیاسی بودن طرح مسکن مهر هستید؟
کاملا! هر چند به هر حال تمام فعالیت دولتها برای جلب رضایتمندی عمومی و جلب آراء آنان است.
شما در دوران وزارت خود با چیزی تحت عنوان مافیای مسکن برخورد کردهاید؟
نمیدانم من تمایلی ندارم راجع به این طور اصطلاحات که پشتوانه علمی ندارد صحبت کنم.
مافیای مسکن یعنی چه؟
من هم نمیدانم و میخواهم از شما بپرسم؟ من اطلاعی ندارم و درباره چیزی که نمیدانم صحبت نمیکنم.
در دولت آقای احمدینژاد صحبت از مافیای مسکن شده است؟
در این دولت در همه موارد، صحبت از مافیا میشود بدون هیچ پشتوانه و دلیلی.