بی‌توجهی معماران به مسئولیت اجتماعی: زیبایی بر پایداری، اولویت دارد!
امین ترکان، معمار و فارغ‌التحصیل طراحی معماری از دانشگاه تهران، درباره مسئولیت اجتماعی در ساخت‌وساز گفت: “امروز صبح یکی از تصاویر کوتاه مرتبط با دغدغه‌های اجتماعی را در اینستاگرام مشاهده کردم که نمایی از یک ساختمان با طراحی غیرقانونی و بی‌توجه به مسئولیت اجتماعی معماران و طراحان بود. این بی‌توجهی از محلات کوچک تا پروژه‌های بزرگ ملی وجود دارد و تأثیر مستقیم بر بافت منطقه، نوع شهرسازی و نگرش مردم به زندگی روزمره و مدرن دارد.”
وی افزود: “نگاه معمار در طرح‌هایش تأثیر مستقیم بر محیط اطراف دارد و می‌تواند تریبونی برای اذهان و تشویق بصری در شهر باشد، همچنین باعث رشد افکار و خلاقیت در جامعه شود.”
ترکان با تأکید بر اصول پایداری و بهره‌وری انرژی که از مصادیق بارز مسئولیت اجتماعی در معماری است، اظهار داشت: “امروزه معماران بیشتر به زیبایی بصری طرح‌های خود توجه دارند و مسائل مربوط به انرژی و اقلیم را نادیده می‌گیرند. لوکیشن زمین و مطالعات اقلیمی باید راهبر اصلی در طراحی باشند، اما این امر کمتر موردتوجه قرار می‌گیرد.”
اجبار اجرای مبحث ۱۹: نگاه به مسئولیت اجتماعی باید عمیق‌تر از اجبار و تحکم باشد!
در پاسخ به این سؤال که آیا لازم بالاجبار کردن قوانینی همچون مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان که به بهینه‌سازی مصرف انرژی می‌پردازد، می‌تواند به مسئولیت اجتماعی کمک کند، ترکان بیان کرد: “اجرای مقررات ملی در راستای اجرایی شدن طرح است، اما نگاه به مسئولیت اجتماعی باید عمیق‌تر از اجبار و تحکم باشد. این مسئله باید به‌صورت فرهنگی در نظرات معماران و طراحان نهادینه شود. هرچند تجربه ثابت کرده است که اجبار می‌تواند مسیرهای دور زدن را ایجاد کند. پروژه‌های موفق به دلیل حرفه‌ای عمل کردن و رعایت اصول اساسی ساخت‌وساز، مسئولیت اجتماعی را به‌خوبی در نظر دارند.”
وی به اهمیت آموزش مسئولیت اجتماعی در صنعت ساختمان اشاره کرد و گفت: “آموزش مسئولیت اجتماعی می‌تواند از طریق معیارهای اصلی در مسابقات معماری و طراحی مطرح شود. اما امروز این مسابقات بیشتر به‌صورت کلیشه‌ای برگزار می‌شوند و طرح‌هایی بدون توجه به مسئولیت اجتماعی تبلیغ می‌شوند. اعلام دلایل برگزیده شدن طرح‌ها می‌تواند در معرفی اولویت‌های مرتبط با مسئولیت اجتماعی مؤثر باشد.”
پنل‌های خورشیدی در معماری ایرانی: قربانی ارزانی انرژی!
ترکان در پایان به استفاده از پنل‌های خورشیدی به‌عنوان انرژی‌های تجدید پذیر در ساختمان‌ها اشاره کرد و گفت: “متأسفانه در کشور ما قیمت انرژی ارزان است و کارفرمایان تمایلی به بهره‌گیری از ابزار صرفه‌جویی در انرژی نشان نمی‌دهند. هزینه خرید و نصب این دستگاه‌ها و هزینه‌های نگهداری سالانه آن‌ها نیز موجب می‌شود کارفرمایان کمتر به سمت استفاده از این متر یال‌ها بروند.”
