با نگاهی به مسئولیت اجتماعی و معماری پایدار در ایران
خداحافظی با سازه‌های بی‌روح
به گزارش صما: وقتی از صنعتی مانند ساخت و ساز در هر فرهنگ و زبانی صحبت می‌شود، به طور معمول نگاهی خشک و صنعتی مد نظر قرار می‌گیرد که مسئولیت اجتماعی، به عنوان نوعی از زندگی اجتماعی، به سختی می‌تواند در کنار آن قرار گیرد. با این حال، نگاهی به پروژه‌های موفق در دنیا نشان می‌دهد که ترکیب این دو رویکرد متفاوت، عامل موفقیت در هر سازه‌ای محسوب می‌شود.
به عنوان نمونه، می‌توان به پروژه‌های زیر اشاره کرد: پروژه “پل تندرستی” در تهران: این پروژه شامل احداث یک پارک عمومی با فضاهای سبز، مسیرهای ورزشی و فعالیت‌های تفریحی است که با هدف ترویج فعالیت‌های ورزشی و سلامتی در جامعه طراحی و اجرا شده است.
پروژه “ساختمان مدرسه سبز نمونه” در شهرکرد: این پروژه شامل احداث یک مدرسه با استفاده از مواد بازیافتی، سیستم‌های نورپردازی طبیعی، و فضاهای سبز داخلی و خارجی است که به منظور افزایش کیفیت آموزش و ایجاد محیط زیست سالم برای دانش‌آموزان طراحی شده است.
پروژه “ساختمان مسکونی خورشیدی” در اصفهان: این پروژه شامل ساختمان‌های مسکونی است که با استفاده از سیستم‌های تولید انرژی خورشیدی، به کاهش مصرف انرژی و اثرات زیست محیطی کمک می‌کند.
پروژه‌های باستانی با رویکرد مسئولیت اجتماعی در ایران:
پل خواجو در اصفهان: این پل در دوره صفویه ساخته شد و علاوه بر کاربرد پل، به عنوان سد و مکانی برای تجمع مردم نیز استفاده می‌شد. طراحی این پل با در نظر گرفتن نیازهای اجتماعی و زیست محیطی انجام شده است.
سیستم قنات: قنات‌ها سیستم‌های زیرزمینی انتقال آب هستند که برای استفاده از منابع آب زیرزمینی طراحی شده‌اند و نقش مهمی در تأمین آب برای کشاورزی و مصارف شهری ایفا کرده‌اند.
باغ فین کاشان و باغ ارم شیراز: این باغ‌ها نمونه‌هایی از طراحی‌های هوشمندانه با در نظر گرفتن نیازهای زیست محیطی و اجتماعی هستند و از سیستم‌های آبیاری کارآمد استفاده کرده‌اند.
سازه‌های آبی شوشتر: مجموعه‌ای از سیستم‌های آبیاری و سازه‌های مهندسی که در دوران هخامنشیان و ساسانیان ساخته شده‌اند و با هدف مدیریت آب و تأمین نیازهای کشاورزی و شهری طراحی شده‌اند.
آب‌انبارهای سنتی: این سازه‌ها برای ذخیره و نگهداری آب آشامیدنی در فصول خشک سال طراحی شده‌اند و نقش مهمی در تأمین آب سالم و بهداشتی داشته‌اند.
بازارهای سنتی (بازار وکیل شیراز و بازار تبریز): این بازارها نه تنها مراکز تجاری بلکه فضاهایی اجتماعی هستند که با توجه به نیازهای جامعه و اقلیم طراحی شده‌اند.
پروژه‌های جهانی با رویکرد مسئولیت اجتماعی:
پروژه One Central Park در سیدنی، استرالیا: این پروژه شامل ساخت دو برج مسکونی و اداری است که با استفاده از فناوری‌های نوین محیط زیستی مانند سیستم‌های خنک کننده آبی، سیستم‌های تولید انرژی خورشیدی و فضاهای سبز معلق بر روی ساختمان‌ها، سبب کاهش مصرف انرژی و اثرات زیست‌محیطی شده است.
پروژه Bosco Verticale در میلان، ایتالیا: این پروژه شامل ساخت دو برج مسکونی است که دارای باغ‌های عمودی هستند. این باغ‌ها علاوه بر زیبایی و ایجاد فضای سبز در شهر، به جذب دی‌اکسید کربن و بهبود کیفیت هوا کمک می‌کنند.
پروژه The Edge در آمستردام، هلند: این پروژه یک ساختمان اداری است که با استفاده از فناوری‌های نوین مانند سنسورها، سیستم‌های اتوماسیون و بهره‌گیری از نور طبیعی، به بهبود بهره‌وری انرژی و کاهش مصرف منابع کمک کرده است.
پروژه The Crystal در لندن، انگلستان: این پروژه یک مرکز نمایشگاهی و آموزشی است که بر اساس اصول پایداری ساخته شده است. با استفاده از فناوری‌های مدرن مانند سیستم‌های هوشمند و تولید انرژی خورشیدی، این ساختمان به ارائه آموزش در زمینه مسائل محیط زیستی و انرژی پایدار می‌پردازد.
پروژه The Change Initiative در دبی، امارات متحده عربی: این پروژه یک فروشگاه است که به فروش محصولات سبز و محیط زیستی می‌پردازد و به ارائه مشاوره و آموزش در زمینه مسائل محیط زیستی به مشتریان خود می‌پردازد.
این‌ها نمونه‌هایی از ساختمان‌هایی هستند که با رویکرد مسئولیت اجتماعی در ایران و جهان ساخته شده‌اند و توانسته‌اند در کنار پایداری، زیبایی بصری نیز به ارمغان بیاورند. نباید از یاد برد که مهندسان ایرانی تاریخچه‌ای قدیمی در نگاه به ساختمان با رویکرد مسئولیت اجتماعی دارند و این موضوع به صورت یک فرهنگ و اختیار در صنعت ساختمان ایران نقش‌آفرینی می‌کند.
با توجه به این تاریخچه و تجربیات ارزشمند، صنعت ساختمان در ایران با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و توجه به اصول پایداری و مسئولیت اجتماعی، می‌تواند به رشد و توسعه‌ی بیشتری دست یابد. تلفیق دانش و مهارت‌های بومی با تکنولوژی‌های مدرن و نگاه مسئولانه به محیط زیست و جامعه، می‌تواند زمینه‌ساز پیشرفت‌های قابل توجهی در این صنعت باشد و آینده‌ای روشن برای ساخت و ساز در ایران رقم بزند.
