کاخ مروارید (شمس) را چگونه فروختند؟ + اسناد
کاخ مروارید در زمینی به وسعت ۱۱۱ هکتار با ۲۵۰۰ متر زیربنا در مهرشهر کرج احداث شده است. این بنا شامل فضاهای متعددی از جمله سالن طلایی ، دفتر کار مخصوص، سالن پذیرایی، سالن سینما، سالن بیلیارد، استخر، آبنما، محل نگهداری پرندگان کمیاب، اتاقهای خواب و غیره بوده است.
این اقدام غیر قانونی پس از ; بازتاب وسیع از طریق رسانه ها؛ مورد انتقاد افکار عمومی قرار گرفت و شورایعالی شهرسازی و معماری در دولت آقای روحانی، مصوبههای مربوط به فروش و تغییر کاربری آن را لغو کرد. ;
کاخ مروارید (شمس) بین سالهای ۱۳۴۵-۱۳۴۷ خورشیدی توسط وسلی پیترز و بنیاد فرانک لوید رایت، آرشیتکت نامدار آمریکایی به مبلغ یک میلیون دلار ساخته شد. این کاخ در کرج تا پیش از بهمن ۱۳۵۷ در اختیار شمس، خواهر شاه مخلوع ; قرار داشت. ;
اما نکته مهم این است که این کاخ چگونه فروخته شد! ;
به گزارش اختصاصی ;معماری نیوز، در خصوص تغییر کاربری و اقدام به فروش کاخ مروارید، با توجه به تبصره یک ماده واحده و تبصره ۲ قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی کشور مورخ ۱۳۶۴/۱۱/۲۶ و بندهای ماده ۳ قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی، نقل و انتقال صورت پذیرفته فاقد وجاهت قانونی و مشمول مواد ۵۵۸ تا ۵۶۹ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی می باشد و از سوی دیگر تغییر کاربری اراضی موصوف مشمول قانون منع فروش بوده است. ;
موقعیت اثر: ;
کاخ مروارید (شمس) در زمینی به مساحت ۱۱۱ هکتار عرصه و باغات ; و ۲۵۰۰ متر مربع اعیان در سال ۱۳۴۷-۱۳۴۵ شمسی ساخته شد. ;
تا قبل از انقلاب شکوهمند ۵۷ این کاخ در اختیار شمس پهلوی، خواهر شاه مخلوع ; قرار داشت. ; اما پس از پیروزی انقلاب، مالکیت آن در اختیار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت. ;
این اثر در تاریخ ۱۳۸۱/۱۱/۱۲ با شماره ۷۰۶۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. ;
در بازنگری طرح تفصیلی شهر کرج که ویرایش نهایی آن در خرداد ۸۷ توسط مهندسان مشاور باوند صورت گرفت، این مجموعه جزو آثار فرهنگی-تاریخی با ارزش واقع در محدوده طرح توسعه شهر کرج شمرده شد. ;
با این حال، در تاریخ ۱۳۸۶/۱۲/۲۵ علی رغم اینکه این اثر مشمول قانون منع فروش بوده، اما توسط بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی به مبلغ ۷۰/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ; ریال فروخته شد. ;
در تاریخ ۱۳۹۰/۱۲/۲۵ موضوع تغییر کاربری این اثر در کمیسیون ماده ۵ شهر کرج مطرح شد. ;
این درخواست شامل تغییر کاربری ۷۶/۸ هکتار اراضی کاخ مروارید به شرح زیر بود : ; ;
۲۴/۷ هکتار مجموعه کاخ و پیرامون آن در اختیار شهرداری ; ;
۱۸/۶ هکتار جهت تامین خدمات عمومی در اختیار مالکین ; ;
۲۳ هکتار جهت شوارع و معابر ; ;
۲/۲ هکتار جهت کاربری تجاری ; ;
۳۲/۷ هکتار جهت کاربری مسکونی برای حدود ۷۰۰۰ واحد مسکونی ; ;
همانطور که در تصویر کمیسیون ماده ۵ مشاهده می شود، استاندار، شهردار و معاون امور عمرانی استانداری موافق واگذاری و مدیران کل مسکن وشهرسازی و میراث فرهنگی استان و دبیر کمیسیون از مخالفین این مصوبه بودند. ;
در تاریخ ۱۳۹۱/۶/۴ میرمحمد غراوی، دبیر وقت شورایعالی معماری و شهرسازی در اقدامی تامل برانگیز از فرهادی، استاندار وقت استان البرز درخواست اصلاح مصوبه از طریق کمیسیون ماده ۵ را کرد!
این مصوبه در تاریخ ۱۳۹۱/۶/۲۱ توسط کمیسیون ماده۵ کرج اصلاح شد. این کمیسیون با تغییر کاربری به شرط تایید شورایعالی شهرسازی و معماری موافقت کرد. ;
همانگونه که در تصویر زیر مشخص است، از بین افرادی که حق رای داشتند، بجز مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع و گردشگری، الباقی اعضاء با تغییر کاربری موافقت کردند. ;
سپس مصوبه کمیسیون ماده ۵ به شماره ۴۷۱۸۱مورخ ۱۳۹۱/۶/۲۱ در تاریخ ۱۳۹۱/۷/۵ برای تایید به دبیرخانه شورایعالی شهرسازی و معماری ارسال شد. ;
این مصوبه در تاریخ ۱۳۹۱/۷/۱۰ در شورایعالی شهرسازی و معماری وقت به تصویب رسید. ;
در این مصوبه که به پیشنهاد کمیسیون ماده۵ کرج و توسط شورایعالی شهرسازی و معماری به تصویب رسیده بود؛ آمده است: ;مغایرت اساسی شهر کرج مربوط به تغییر کاربری ۷۶/۸ هکتار اراضی پیرامون کاخ مروارید مهرشهر از فضای سبز، به مسکونی با خدمات مربوطه ;را ; مورد بررسی قرار داد و ;ضمن موافقت با پیشنهاد کمیسیون ماده۵ کرج در این خصوص مقرر نمود: سرانه های مربوطه در چارچوب طرح تدقیق سرانه ها و استقرار جمعیت به میزان۴۰۰ نفر در هر هکتار به تایید و کنترل دبیرخانه شورایعالی شهرسازی و معماری رسیده و متعاقبا ابلاغ گردد. ;
این مصوبه که توسط شورایعالی شهرسازی و معماری، بعنوان بالاترین مرجع تصمیمگیری در مورد تمامی موضوعات شهرسازی و معماری کشور و فرادست کمیسیون ماده ۵ مورد تصویب قرار گرفته بود، داری اشکالات قانون اساسی بود. ;
این ایرادات شامل موارد زیر است: ;
* ;عدم توجه به قوانین منع فروش ;
* ;عدم توجه به ضوابط حریم اثر ملی ;
* ;عدم طی کامل مراحل استانی (کارگروه زیربنایی و شورای برنامه ریزی استان) ;
* ;مکاتبه دبیر شورایعالی با استاندار و درخواست اصلاح مصوبه ;
* ;تایید استقرار جمعیت به میزا ۴۰۰ نفر در هکتار ;
کاخ مروارید (شمس) را چگونه پس گرفتند؟
بر اساس گزارش ;معماری نیوز، با توجه به ضرورت رعایت حرائم ابلاغی سازمان میراٍث ; فرهنگی و گردشگری در مورد اثر فرهنگی تاریخی “کاخ مروارید”، و پس از روی کار آمدن دولت آقای دکتر روحانی؛ پیروز حناچی بعنوان دبیر شورایعالی شهرسازی و معماری مصوبه مورخ ۹۱/۰۷/۱۰ شورایعالی شهرسازی و معماری، با تاکید بر حفظ اراضی پیرامون کاخ مروارید به عنوان بخشی از فضای مجموعه کاخ مروارید را لغو کرد.
حناچی در ابتدا طی نامه ای ; به شماره ۶۱۱۴۹/۳۰۰ بتاریخ ۱۳۹۲/۱۰/۲۸ خطاب به طاهری، استاندار ; و رئیس شورای برنامه ریزی و توسعه استان البرز، دستور داد تا شهرداری کرج نسبت به صدور پروانه و اقدامات اجرایی دستور توقف صادر نماید و همچنین مقرر شد اعضاء مربوط شورایعالی شهرسازی و معماری با هدف بررسی باغات شهر کرج و کاخ مروارید، به کرج سفر کرده و نتیجه آن را گزارش نمایند. ;
حناچی، دبیر شورایعالی شهرسازی و معماری طی نامه ای به شماره ۷۲۴۱۵/۳۰۰ بتاریخ ۹۲/۱۲/۲۶ به استانداری ; البرز، ضمن اشاره به غیرقانونی بودن تغییر کاربری اراضی موصوف که مشمول قانون فروش می باشد، به جهت تخطی از نصوص قانون، لغو مصوبه کمیسیون ماده۵ مورخ ۹۱/۲/۲۱ و مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری مورخ ۹۱/۷/۱۰ را ضروری دانست. ;
تصویر زیر نمای سرانه کاربری های مجموعه کاخ مروارید (شمس) است که اگر این مصوبه لغو نمی شد، اکنون این مجموعه بصورت زیر تفکیک شده بود.
;