وضعیت تهران امروز
بیش از يك ماه ديگر به آغاز فعاليت شوراي شهر پنجم تهران باقي مانده است. كلان‌شهري پرچالش كه نمايندگان آن در پارلمان شهري براي انجام دقيق تكاليف و وظايف خود در حوزه‌هاي تقنيني و نظارتي…
بیش از يك ماه ديگر به آغاز فعاليت شوراي شهر پنجم تهران باقي مانده
است. كلان‌شهري پرچالش كه نمايندگان آن در
پارلمان شهري براي انجام دقيق تكاليف و وظايف خود در حوزه‌هاي تقنيني و نظارتي،
برنامه‌ريزي و هدايتگري و همچنين اتخاذ و اجراي تدابير و تمهيداتي برای فائق آمدن
بر انبوه چالش‌هاي موجود كه در رأس آنها، ترافيك و آلودگي هوا قرار دارد، بايد
نسبت به كليات و جزئيات وضعيت موجود آن، آگاهي و اشراف كامل داشته باشند؛ چرا كه
بيش و پيش از هر اقدامي، بايد نسبت به شناخت وضع موجود اقدام كرد و تا اين آشنايي حاصل
نشود، هرگونه تصميم‌سازي و تصميم‌گيري بي‌ثمر خواهد بود و در صورت اثربخشي، از
تاثير مورد انتظار برخوردار نخواهد بود.
با اين اعتقاد كه تهران در بسياري از ساز وكارهاي شهري به يك دگرديسي
اصولي و يك دگرگوني اساسي نياز دارد و با اين باور كه اين كلان‌شهر رنجور و نحيف
با وجود همه آسيب‌هايي كه در اين سال‌ها ديده و همه بحران‌هايي كه با آنها دست و
پنجه نرم كرده، هنوز آنقدر ظرفيت و فرصت دارد كه از جاده ناهموار و غيرايمن كنوني
با تدبير و درايت حاصل خرد جمعي به ريل ايمن و هموار باز گردد و با اين بازگشت، در
مسيري قرار گيرد كه مقصد نهايي آن به شهري با توسعه پايدار منتهي شود، شهري كه
شهروندان آن از زندگي در شهر خود احساس آرامش، امنيت و شادي كنند، به شهر خود تعلق
خاطر داشته باشند و به آن افتخار کنند.
تهران به‌عنوان پايتخت ايران، از قدمتي بيش از ٢٣٠ سال برخوردار است.
نگاهي گذرا به گستره جغرافيايي و جمعيتي تهران، ضمن نشان دادن گستردگي اين كلان‌شهر
مهم، از اين جهت مي‌تواند براي افرادي كه به نمايندگي از شهروندان در پارلمان محلي
انتخاب شده‌اند، موثر باشد كه با آگاهي از ابعاد و زواياي آشكار و پنهان اين پيكره
عظيم و در عين حال ضعيف، به عظمت مسووليت خطيري كه شهروندان به آنها سپرده‌اند،
بيش از پيش واقف شوند.
تهران امروز؛ بدون احتساب حريم آن كه بالغ بر ١٠ برابر وسعت آن است،
حدود 600 كيلومتر مربع مساحت دارد. تهران از شمالي‌ترين نقطه آن با ارتفاع حدود دو
هزار متر در دامنه جنوبي رشته كوه البرز و شميران تا جنوبي‌ترين نقطه آن با ارتفاع
حدود يك هزار متر در شهر ري و دشت‌هاي شهريار و ورامين به طول تقريبي ٥٠ كيلومتر،
در ٣٤ درجه طول جغرافيايي قرار دارد و از غربي‌ترين نقاط آن در مناطق تازه تاسيس
٢١ و ٢٢ تا شرقي‌ترين نقاط آن كه به شهرهاي شرقي تهران منتهي مي‌شود، به عرض
تقريبي ٣٠ كيلومتر،
در ١٦ درجه عرض جغرافيايي قرار گرفته و اختلاف ارتفاع شمال و جنوب آن، بالغ بر يك
هزار متر است.
تهران امروز؛ بدون احتساب جمعيت شناور آن، حدود ٩ ميليون نفر جمعيت
ثابت دارد كه با محاسبه انبوه افرادي كه هر روز از نقاط دور و نزديك وارد اين كلان‌شهر
مي‌شوند، حدود 12 ميليون نفر جمعيت شناور دارد و به عبارتي، تهران شب‌ها پذيراي ٩
ميليون نفر جمعيت است كه اين جمعيت در ساعات روز به 12 ميليون نفر مي‌رسد و متوسط
تراكم جمعيت در اين كلان‌شهر، بيش از ١١ هزار نفر بر هر كيلومتر مربع است.
مي‌گويند تهران سه، چهار ميليون دستگاه وسيله نقليه شخصي و دو، سه
ميليون دستگاه موتورسيكلت دارد كه البته به نظر مي‌رسد اين آمار بيشتر براي بزرگ
نشان دادن مسائل و مشكلات تهران باشد، چرا كه اگر هر خانواده چهار تا پنج نفره به‌طور
متوسط يك دستگاه خودرو داشته باشد، در تهران حدود 2 ميليون دستگاه وسيله نقليه
شخصي وجود دارد. البته آمار تعداد موتورسيكلت‌ها به مراتب از آنچه مي‌گويند، كمتر
است و حداكثر به يك ميليون دستگاه مي‌رسد، چرا كه نيمي از جمعيت تهران را بانوان و
دختران تشكيل مي‌دهند كه حتي امكان دوچرخه‌سواري هم ندارند.
دو نكته اصلي در این مطلب مستتر است كه يكي نبود آمار دقيقي از وضعيت
تهران و ديگري بزرگ‌نمايي مسائل و مشكلات براي توجيه ناتواني در حل آنهاست.
