ایران ایر در چالش استقراض
در حالی قرار بود تغییر ساختار مالی یکی از ماموریت‌های مدیران ایران‌ایر طی ۱۷ ماه اخیر باشد که دخل و خرج این شرکت همچنان با هم نمی‌خواند و فعلا این معضل با استقراض از سازمان‌های دیگر زیرمجموعه وزارت راه برطرف می‌شود.
هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران که لقب ایرلاین ملی را یدک می‌کشد، طی یکی
دو سال اخیر وضعیت با ثباتی نداشته است. گرچه وزیر مستعفی راه و شهرسازی با دو
اقدام “تغییر ساختار” و “خرید ۲۰۰ فروند هواپیما” به دنبال بهبود
حال ناخوش ایران‌ایر بود، اما نه تنها برنامه‌های مذکور عملیاتی نشد که عباس
آخوندی نیز در تمام کردن دوره وزارت خودش ناکام ماند. شاید بتوان از عدم تناسب دخل
و خرج هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان مهم‌ترین مشکلات کنونی هما نام بُرد.
وزیر سابق راه و شهرسازی تیرماه سال گذشته پس از ماه‌ها گمانه‌زنی
درباره رفتن فرهاد پرورش به دلایلی که بیشتر آنها سیاسی عنوان می‌شد، فرزانه
شرفبافی را به‌عنوان سرپرست ایران‌ایر منصوب و شش ماموریت را به وی محول کرد؛ بازسازی
ساختاری همه جانبه هما اعم از حقوق، مالی، فنی و ناوگان و تجهیزات، به‌کارگیری
مدیریت تحول تمام عیار در شرکت، افزایش کارایی در حوزه ایمنی و استانداردهای
پرواز، تکیه بر اصول مدیریت بازرگانی حاکمیت شرکتی و مدیریت حرفه‌ای،جلب رضایت
مشتریان و تغییر ساختار بر اساس خرید هواپیماهای بُرد کوتاه ماموریت‌های محول شده
از سوی آخوندی به مدیرعامل ایران ایر بود.
بلافاصله بعد از این انتصابتغییرات مدیریتی در بدنه ایران ایر
آغاز شد ومعاون مالی و عملیات هما تغییر کرد. البته در آن زمان گفته می‌شد
عدم رضایت از اقدام وزیر مستعفی باعث شده تا معاونان ایران ایر از جمله دو معاونی
که بلافاصله تغییر کردند،استعفا دهند. پس از انجام پروازهای حج سال گذشته نیز،
معاون بازرگانی همابنا به دلایلی کنار گذاشته شد.
از تیرماه سال گذشته تاکنون اتفاقات ناخوشایندی برای هواپیمایی جمهوری
اسلامی ایران روی داده است. مهم‌ترین آنها لغو قراردادهای خرید هواپیما از کمپانی‌های
ایرباس، بوئینگ و ATR بوده است. قرار بود ۲۰۰ فروند هواپیما برای ایرلاین ملی خریداری شود
اما در نهایت با خروج آمریکا از توافقنامه برجام فقط ۱۶ فروند هواپیما شامل ۱۳
فروند ATR و سه فروند ایرباس به هما تحویل شد، یعنی ۸ درصد. همانگونه که اشاره
شد وزیر مستعفی راه و شهرسازی شش ماموریت به مدیرعامل ایران محول کرد که بخش زیادی
از آنها تا امروز عملیاتی نشده است. به عنوان
مثال به بازسازی ساختاری ایران‌ایر در حوزه مالی اشاره می‌کنیم؛مسئله‌ای که
گهگاه با واکنش نمایندگان مجلس نیز روبرو شده است. دیماه
سال گذشته رئیس کمیسیون عمران مجلس در مراسم ورود دو فروند هواپیمای ATR به ناوگان هما با بیان این که برای تامین هزینه های جاری هما از ظرفیت
های دیگر وزارت راه استفاده شده است، گفت: استقراض در شان هما نیست.
محمدرضا رضایی در آیین ورود ۲ فروند هواپیمای ای تی آر با انتقاد از
فعالیت ۲۰ ایرلاین ایرانی در کشور اظهار کرد: در کشور عمر متوسط ناوگان هوایی کشور
۲۳ سال بوده که بالاست.
وی با بیان این که ناوگان هواپیمایی کشور فرسوده بوده و بخش زیادی از
تاخیرات مربوط به همین مسئله است، تصریح کرد: ۵۰ درصد از
هواپیماهای کشور قابلیت پرواز متناسب با ظرفیت کشور را ندارد، ضمن این که ۵۰
فرودگاه کشور سالانه هزینه زیادی را صرف نگهداری هواپیما می کنند که عملا پروازی
در آنها انجام نمی شود.
وی با بیان این که این اتفاق علی رغم درخواستهایبرحق مردم
صورت می گیرد، افزود: ای تی آرها بهترین هواپیماها برای فرودگاه های کوچک کشور است
که می توانند مسافران را در حجم کمتری در سطح شهرهای کوچک جابجا کنند. چند دقیقه
بعد مدیرعامل ایران ایر جزئیات بیشتری را از این اتفاق عجیب که در نوع خود بی
سابقه بوده بیان کرد: « ماه گذشته (بهمن ۹۶) برای پرداخت حقوق بازنشستگان مجبور
شدیم ۲۰میلیارد تومان از سازمان بنادر استقراض کنیم.در تلاشیم بخشی از منابع مالی
ایران ایر را تقویت کنیم. در این راستا با استفاده صحیح از ناوگان و قیمت‌گذاری
صحیح بلیت های پروازی افزایش درآمدهای ایران ایر را شاهد خواهیم بود. به این
ترتیب می توانیم به تعهدات خود عمل کنیم.»
وضعیت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در ۱۷ ماه اخیر
نسبت به سال های پیش از آن نه تنها بهبود نیافته بلکه روند نزولی نیز داشته است.
ایرلاین ملی پیشانی حمل‌ونقل هوایی کشور است و لازم است هر چه سریع‌تر
فکری به حال این شرکت بیمار شود. شاید یکی از بهترین اقدامات منفک شدن بازنشستگان
ایران ایر باشد که بار سنگینی و غیرقابل تحملی بر دوش هماست. البته با
این اقدام نمی‌توان انتظار وقوع معجزه را در ایران‌ایر داشت و ضرورت دارد فکری
اساسی از سوی وزیر تازه وارد راه و شهرسازی برای این شرکت شود.
